Πέμπτη 24 Ιουλίου 2014

Εξαιρετικά σύντομη θεμελίωση της θέσης ότι ο Μαρξισμός δεν έχει εγγενή προοπτικά όρια

Απο το lenin reloaded

Αυτό μόνο μπορούμε να γνωρίζουμε: το αδιανόητο θα είναι ακόμα "μαρξιστικό", στον βαθμό ακριβώς που είναι αδιανόητο να υπάρξει χωρίς την κοινωνική εκπλήρωση της επαναστατικής θεωρίας. 
Μέσα στην ταξική κοινωνία, ο Μαρξισμός είναι μια επαναστατική διαλεκτική σκέψης και συλλογικής πράξης με σαφέστατες αρχές και όρια. Η αποσαφήνισή τους και η προάσπισή τους αποτελεί την βασική διάσταση της διαπάλης με τον οπορτουνισμό, διαχρονικά και σε όλες του τις μορφές.
Ο επαναστατικός όμως απώτατος στόχος του Μαρξισμού είναι, ως γνωστόν, η κατάργηση των τάξεων μέσω της κατάργησης της εκμετάλλευσης. Το τέλος του, με την έννοια του σκοπού του, είναι η αταξική κοινωνία.
Αλλά η αταξική κοινωνία είναι επίσης το τέλος του Μαρξισμού και με την δεύτερη έννοια, καθώς το νόημα και η σημασία όλων των τμημάτων του που αφορούν την ταξική εκμετάλλευση και την ταξική πάλη θα έπαυε να έχει προτεραιότητα για μια κοινωνία χωρίς τάξεις (αν και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει σε ποιον βαθμό θα αναδυόταν τότε στην επιφάνεια άλλες και ακόμα εντελώς ανεξερεύνητες διαστάσεις της σκέψης του Μαρξ).
Θα ήταν ασφαλώς εντελώς παράλογο να πει κανείς ότι το προαναφερθέν τέλος του Μαρξισμού θα είχε τη μορφή της επιστροφής στην αστική φιλοσοφία και ιδεολογία. Καμία αταξική κοινωνία δεν θα μπορούσε να υπάρξει ούτε λεπτό αν δεν τις είχε ήδη ξεπεράσει, μαζί φυσικά με τα θεμέλιά τους στις αστικές κοινωνικές σχέσεις. Αντιθέτως, ο "μετα-μαρξισμός" --μόνο σε μια αταξική κοινωνία, μια κοινωνία που έχει πλήρως δικαιώσει τον Μαρξ, έχει νόημα αυτός ο γελοίος όρος των αναθεωρητών-- θα εκκινούσε σε ολότελα άγνωστες για μας κατευθύνσεις ακριβώς από τον βατήρα της εκπλήρωσης του Μαρξισμού. Αλλά βεβαίως, η εκπλήρωση του Μαρξισμού στην αταξική κοινωνία δεν είναι τίποτε άλλο από μια εκπλήρωση της θεμελιώδους προϋπόθεσης για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους (και όχι πια της "επικράτησης του προλεταριάτου"). Μπορούμε να φανταστούμε τις μορφές σκέψης και τις επιστημονικές προτεραιότητες μιας τέτοιας κοινωνίας όπως μπορεί να φανταστεί τη σκέψη του Χέγκελ ή του Αϊνστάιν μια αγελάδα -- αν και προσωπικά θεωρώ ότι ίχνη του "απόκοσμου", "αλλοτριωτικού" χαρακτήρα μιας τέτοιας σκέψης παρίστανται ήδη εν σπέρματι στον πολιτισμό του υπαρκτού σοσιαλισμού.* Αυτό μόνο μπορούμε να γνωρίζουμε: το αδιανόητο θα είναι ακόμα "μαρξιστικό", στον βαθμό ακριβώς που είναι αδιανόητο να υπάρξει χωρίς την κοινωνική εκπλήρωση της επαναστατικής θεωρίας.
* Για παράδειγμα: "Ο Πλατόνοφ γράφει λες και κανείς πριν απ'αυτόν δεν είχε γράψει τίποτε, λες και ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έβαλε μολύβι σε χαρτί. [...] Υπάρχουν φορές που μοιάζει το έργο του να έχει γραφεί από ένα πλάσμα από άλλο πλανήτη που αναγκάστηκε να ζει μαζί μας." Tatiana Tolstaya, Εισαγωγή στο Andrei Platonov, The Fierce and Beautiful World, Νέα Υόρκη: NYRB, 2000, σελ. x-xi.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου