H Κούβα στην Πρώτη Γραμμή της Μάχης Κατά του Έμπολα

Το 1832, όταν η παγκόσμια πανδημία χολέρας πλησίαζε το Μάντσεστερ, ο Φρίντριχ Ένγκελς ήταν νεαρός ακόμα. Αργότερα έγραψε στην Κατάσταση της Εργατικής  Τάξης στην Αγγλία (1845): «ένας παντελής τρόμος κατέλαβε την αστική τάξη της πόλης. Οι άνθρωποι θυμούνταν τις ανθυγιεινές κατοικίες των φτωχών, και έτρεμαν με τη βεβαιότητα ότι κάθε μία από αυτές τις φτωχογειτονιές θα γίνει κέντρο μετάδοσης της πανούκλας, απ 'όπου θα εξαπλωθεί η καταστροφή σε όλες τις κατευθύνσεις και μέχρι τα σπίτια των ιδιοκτητριών τάξεων». Ως αποτέλεσμα, ο Ένγκελς σημείωσε πως  ανατέθηκαν διάφορες επίσημες έρευνες για την κατάσταση των φτωχών. Αλλά στο τέλος, λίγο έγινε για την καταπολέμηση των κοινωνικών παραγόντων που διευκόλυναν την εξάπλωση της νόσου. (Ήταν δεκαετίες αργότερα όταν αναγνωρίστηκε ευρέως ότι η χολέρα οφείλετο σ' ένα ένυδρο παθογόνο, το βακτήριο Vibrio cholerae).
 

Μπορεί κανείς να δει μια ανάλογη κατάσταση σήμερα στην αυξανόμενη ανησυχία που έχει προξενήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες πλούσιες χώρες η επιδημία Έμπολα στην Αφρική. Στο άρθρο «Out of Control", η Washington Post (4 Οκτώβρη, 2014) παρατήρησε: «η παραγκούπολη New Kru Town στη Μονρόβια δεν έχει καμία δημόσια παροχή νερού, χωρίς τουαλέτες, κανένα σύστημα αποχέτευσης, καμία ηλεκτρική ενέργεια. Οι άνθρωποι ζουν σε καλύβες πρόχειρα κατασκευασμένες από ξύλο και μέταλλο. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν τρεχούμενο νερό, εκτός από ότι είναι στους δρόμους, όταν νεροποντές πλημμυρίζουν τη γειτονιά». Αλλά αυτή η ξαφνική έννοια για τις αβυσσαλέες συνθήκες ζωής των φτωχών της Αφρικής δεν οφειλόταν κατά κύριο λόγο σε συμπόνια, αλλά σε φόβο ότι τέτοιες φτωχογειτονιές είναι γόνιμο έδαφος για τον ιό Έμπολα, απειλώντας μια παγκόσμια πανδημία που θα μπορούσε να φθάσει τις ίδιες τις πλούσιες χώρες. (Για τους όρους που τονίζονται στην εφημερίδα Washington Post, στην θέμα που αναφέρεται εδώ,  εφιστάται προσοχή στο ότι δεν αφορούν  άμεσα την εξάπλωση του ιού Έμπολα, ο οποίος μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σωματικών υγρών και από τις επιφάνειες και τα υλικά που έχουν μολυνθεί από αυτά τα υγρά, αλλά σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Είναι σαφές ότι η φτώχεια και τα κοινωνικά-περιβαλλοντικά προβλήματα του είδους αυτού είναι σημαντικοί, έμμεσοι παράγοντες σε τέτοιου περίπλοκου ειδους επιδημιολογικών συνθηκών. Όπως ο καθηγητής του Χάρβαρντ Paul Farmer δήλωσε πρόσφατα για τον Έμπολα μετά από ένα ταξίδι στην Αφρική, "Αυτό δεν είναι μια φυσική καταστροφή. Είναι η τρομοκρατία της φτώχειας» [το εδάφιο στην Washington Post, 6 Οκτώβρη 2014]).
 

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανταποκρίθηκαν με την αποστολή χιλιάδων στρατευμάτων στην πληγείσα περιοχή, όπου χτίζουν για στέγαση και άλλου είδους εγκαταστάσεις. Ωστόσο, λίγο άμεση ιατρική βοήθεια έχει δοθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους κύριους συμμάχους των, οι οποίες περιλαμβάνουν τις πρώην αποικιακές δυνάμεις στην Αφρική.
 

Υπό αυτές τις συνθήκες, την  παγκόσμια ηγεσία στην παροχή βοήθειας στους πληθυσμούς της Αφρικής που παλεύουν με τον Έμπολα έχει αναλάβει η Κούβα, η οποία μέχρι σήμερα (τέλη Οκτωβρίου 2014) έχει φέρει 256 γιατρούς και νοσηλευτές στην περιοχή, αριθμός που υπερβαίνει εκείνον οποιασδήποτε άλλης χώρας. Σύμφωνα με τα λόγια του Φιντέλ Κάστρο, κάθε ένας από αυτούς τους υγειονομικούς επαγγελματίες αποτελεί «το μεγαλύτερο παράδειγμα της αλληλεγγύης που μια ανθρώπινη ύπαρξη μπορεί να προσφέρει» (“Duty Calls,” 17 Οκτώβρη του 2014, ttp://monthlyreview.org/castro). Η γενναία δράση της Κούβας, σε συνδυασμό με το διεθνή φόβο της εξάπλωσης του ιού Έμπολα οδήγησε σε μια σύντομη εξαίρεση από τον κανόνα του αποκλεισμού στα μέσα ενημέρωσης γενικά οποιασδήποτε αναφοράς στα επιτεύγματα της κουβανικής επανάστασης. Στις 10 Οκτωβρίου 2014, η εφημερίδα Wall Street Journal εμφανίστηκε με το άρθρο Cuba Stands at Forefront of Ebola Battle in Africa. [Η Κούβα στέκει στην πρωτοπορία της μάχης κατά του Έμπολα στην Αφρική]. Αυτό ακολουθήθηκε από ένα κύριο άρθρο των New York Times στις 19 Οκτωβρίου, με τίτλο Cuba’s Impressive Role on Ebola, [Ο εντυπωσιακός ρόλος της Κούβας με το Έμπολα] και ένα άλλο άρθρο του Reuter στις 21 Οκτωβρίου Cuban Doctors Proud to Risk Lives in Mission to Halt Ebola [κουβανοί γιατροί περήφανα  διακινδυνεύουν τη ζωή τους σε αποστολή για να αναχαιτίσουν τον Έμπολα].  

Αυτές οι ιστορίες μαρτυρούν  τον καταπληκτικό ρόλο της Κούβας στην αποστολή γιατρών κάθε φορά και σε κάθε μέρος του κόσμου που υποφέρει φυσικές καταστροφές, συμπεριλαμβανομένης της προσφοράς της με την αποστολή γιατρών για να βοηθήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τον τυφώνα Κατρίνα (μια προσφορά που η κυβέρνηση των ΗΠΑ αρνήθηκε).

{Για όσους ενδιαφέρονται για την εντυπωσιακή ιστορία της Κούβας στην προώθηση των επαναστατών γιατρών και στην παροχή ιατρικής βοήθειας στον κόσμο, σας προτείνουμε το Revolutionary Doctors: How Venezuela and Cuba are Changing the World’s Conception of Health Care του Steve Brouwer’s [Επαναστάτες Γιατροί: Πώς η Βενεζουέλα και η Κούβα αλλάζουν της αντίληψη της Υγείας του κόσμου - Monthly Review Press, 2011}.

 -----

Πηγή: Μonthly Review
 [http://monthlyreview.org/2014/12/01/mr-066-07-2014-11_0/]

Μετάφραση: Red Rock Views 
Image borrowed from here

Κινδυνεύουμε να χάσουμε τον πόλεμο ενάντια στα μικρόβια

Η επικεφαλής του Ιατρικού Τμήματος της Βρετανικής κυβέρνησης Καθηγήτρια Dame Sally Davies, κάλεσε την κυβέρνηση να θέσει θέμα για το προβλημα της αυξανόμενης αντίστασης μικροβίων στα αντιβιοτικά στη σύνοδο κορυφής G8 στο Λονδίνο τον επόμενο μήνα. Παρομοίασε το πρόβλημα με μια «ωρολογιακή βόμβα» με εξελίξεις που θα καταστούν ανεξέλεγκτες στο άμεσο μέλλον. Η εκτεταμένη κατάχρησης αντιβιοτικών  προκαλεί προσαρμογή και αύξηση της ανθεκτικότητας και αντίστασης των μικρόβιων σε αντιβιοτικές αγωγές, σε βαθμό που να προβλέπεται ότι απλές λοιμώξεις (με τα σημερινά δεδομένα) δεν θα είναι θεραπεύσιμες σε δυο δεκαετίες. «Μια απλή περικοπή στο δάχτυλό σας θα μπορούσε να σας αφήσει να παλεύετε για τη ζωή σας. Η τύχη θα παίζει μεγαλύτερο ρόλο στο μέλλον σας από ότι ο οποιοσδήποτε γιατρός», τονίζει η καθηγήτρια. (bbc).
  

Στους δυο τόμους της ετήσιας έκθεσης της ορμηνεύει τους πολιτικούς να πάρουν άμεσα μέτρα σε παγκόσμια κλίμακα για να αποτραπεί η οπισθοδρόμηση σε μια κατάσταση παλαιότερων εποχών, όταν η ιατρική δεν είχε τα μέσα να αντιμετωπίσει μια σειρά από ελαφριές ασθένειες.Στην έκθεση επισημαίνεται ότι ενώ νέες μολυσματικές ασθένειες ανακαλύπτονται σχεδόν κάθε χρόνο στα τελευταία 30 χρόνια, δεν ανακαλύφθηκαν σχεδόν καθόλου νέες κατηγορίες αντιβιοτικών από το 1987.

H Dame Sally Davies παρατηρεί ότι περίπου το 50% των αντιβιοτικών που παράγονται στο Ηνωμένο Βασίλειο δίνονται στα ζώα. Τα αντιβιοτικά κατά συνέπεια εισέρχονται στην ανθρώπινη τροφική αλυσίδα. 150.000 θάνατοι ετησίως προκαλούνται από  φυματίωση που εχει γίνει ανθεκτικότερη στα φάρμακα, κατά τα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωση Υγείας. Οι χειρουργικές επεμβάσεις ρουτίνας με τα σημερινά δεδομένα, θα μπορούσαν να γίνουν επικίνδυνες, πολύ περισσότερο θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία ή η μεταμόσχευση οργάνων. Κινδυνεύουμε να χάσουμε τον πόλεμο ενάντια στα μικρόβια, τονίζει η καθηγήτρια.

Πέραν των διαπιστώσεων της, η  ίδια επισημαίνει ότι πρόκειται για ένα παγκόσμιο ζήτημα για τις κυβερνήσεις, το ιατρικό επάγγελμα, τη φαρμακευτική βιομηχανία και ιδιώτες και πρόβαλε συστάσεις προς τους  φορείς χάραξης πολιτικής, τους υγειονομικούς και το κοινό. «Και ως κοινό θα πρέπει να δεχθούμε ότι πολλές λοιμώξεις που μας οδηγούν στους γιατρούς ή να μας κρατούν στο σπίτι, δεν χρειάζονται αντιβιοτικά», είπε.
Προτρέπει γιατρούς να συνταγογραφούν αντιβιοτικά μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο. Καλεί για καλύτερη υγιεινή σε σχολεία, νοσοκομεία, γηροκομεία και δημόσιους χώρους.

Στις συστάσεις της περιλαμβάνεται, φυσικά (!) και σχέδιο για "κίνητρα" στις φαρμακευτικές επιχειρήσεις να επενδύσουν πόρους στην έρευνα, που έχει την λογική ότι οι φαρμακευτικές δεν επενδύουν παρά μόνο όταν "υπνάζοναι" κέρδη. Και αυτός είναι ο λόγος ότι δεν έχει γίνει ουσιαστική έρευνα σ’ αυτό τον τομέα για σχεδόν τρεις δεκαετίες.

Για μια ακόμα φορά οι αστοί δεν μπορούν παρά να επισημάνουν ένα υπαρκτό προβλημα, που καθαυτό αποτελεί σοβαρότατη απειλή για την παγκόσμια υγεία, αλλά δεν μας λένε ολόκληρη την αλήθεια  - ότι πρόκειται για προβλημα ακραιφνώς καπιταλιστικό. Σαν κύρια γενεσιουργός αιτία του προβλήματος πρέπει να θεωρείται η κατάχρηση των αντιβιοτικών η οποία έχει στην βάση της το γεγονός ότι το φάρμακο (και γενικότερα η υγεία) είναι εμπόρευμα. Κατά  συνέπεια, σαν εμπόρευμα πουλιέται από αυτούς που ελέγχουν την παραγωγή με σκοπό το κέρδος. Συνακόλουθα το εμπόρευμα θα πουλιέται ακόμα και αν υπονομεύει την υγειά αυτών που το καταναλώνουν, θα παράγεται για να παράγεται ακόμα και αν αυτοί που το καταναλώνουν το κάνουν θέλοντας και μη και συχνά χωρίς να το γνωρίζουν ή να το χρειάζονται, κι όλα αυτά φτάνει να βγαίνει κέρδος από αυτή την υπόθεση.

Η λύση που αφορά την αναγκαιότητα για συστηματική έρευνα σε παγκόσμιο επίπεδο, από διεθνείς φορείς που να δουλεύουν συγχρονισμένα και χωρίς εξαρτήσεις από τα πολυεθνικές της φαρμακοβιομηχανίας, ούτε καν μπορεί να συζητηθεί σ΄ ένα σύστημα στο οποίο η θεότητα του κέρδους είναι παντοδύναμη.

Μ