Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2014

Ρομπότ σε Άνοδο (1)




Φαντάζομαι πως οι περισσότεροι επισκέπτες του ιστολογίου, αν όχι όλοι, είναι τακτικοί αναγνώστες βιβλίων, κι όχι μόνο σε online pdf μορφή.  Πολύ πιθανόν λοιπόν να έχουν παραγγείλει βιβλία απο την Amazon.com (όπως εγώ - ομολογώ με συστολή) μια πολυεθνική η οποία, ίσως και δικαίως, θεωρείται οτι έχει μετατοπίσει τα όρια της αγοράς βιβλίου.

Διάβασα στην Guardian πρόσφατα ένα ενδιαφέρον άρθρο που ξεκινά κάπως έτσι:

 Βαθιά κάπου στην έρημο της Νεβάδα, σε μια αποθήκη της Amazon.com, οι εργαζόμενοι πληρώνονται με την ώρα για να δέχονται και να πακετάρουν παραγγελίες, κάνοντας σίγουρο ότι τα iPads σας και τα Yonga ταμπλετς σας θα φτάσουν σε σας μια ημέρα ή δύο, αφού τα παραγγείλετε. Οι εργαζόμενοι δεν είναι υπάλληλοι της Άμαζον. Είναι εργολήπτες, μισθωμένοι και διοικούμενοι απο ένα πρακτορείο προσωρινής εργασίας [temp agency], χτυπάνε κάρτα  μπαίνοντας  και βγαίνοντας  απο το κέντρο εκπλήρωσης παραγγελιών, σε βάρδιες που μπορεί να διαρκέσουν  12 ώρες.

Στη συνέχεια μαθαίνουμε πως οι "temps" ["προσωρινοί"], για να σχολάσουν και να πάρουν το δρόμο για το σπίτι, και μακριά απο την δουλειά με το ρολόι, πρέπει να περάσουν μέσα απο ένα σημείο ελέγχου ασφαλείας, δηλαδή απο το καθημερινό τους 'Checkpoint Charlie' (φαντάζομαι κάτι λίγο διαφορετικό βέβαια απο εκείνο το περιβόητο φυλάκιο στην Ανατολική Γερμανία για το οποίο "μας τα είχαν ζαλίσει" όλοι αυτοί που για τα καθημερινά εργασιακά φυλάκια "κάνουν μόκο"), για να βεβαιωθεί η Άμαζον πως 'οι εργολήπτες' (δηλαδή οι εργάτες γαλέρας, ή σύγχρονοι κούληδες) δεν έχουν κλέψει κανένα εμπόρευμα. Στέκονται στη σειρά, μερικές φορές για 20 λεπτά ή περισσότερο, πριν βγάλουν τις ζώνες τους και αδειάσουν τις τσέπες τους, για να περάσουν μέσα από έναν ανιχνευτή μετάλλων (δηλαδή κάνουν μια μη-ιατρική αξονική κάθε μέρα και αν χρειαστεί ξεβρακώνονται κιόλας) και μόνο τότε τους επιτρέπεται να φύγουν από την εγκατάσταση.

Για το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων που διαμορφώνονται σαν πηλός  στα βρώμικα χέρια των πολιτικών υπηρετών των πολυεθνικών, και γενικά των μονοπωλίων, λίγα γράφονται ή λέγονται από κονδυλοφόρους στην υπηρεσία του κεφαλαίου. Οι συνθήκες εργασίας στην Άμαζον είναι μόνο ένα δείγμα μιας πονεμένης πλέον ιστορίας - της  νόρμας που πρέπει να δεχτούμε ως απαραβίαστο "μετασοβιετικό καθεστώς". Το θέμα πήρε δημοσιότητα όταν έφτασε στο αμερικανικό ανώτατο δικαστήριο όπου  ακροάστηκε πρόσφατα μια μήνυση που κατέθεσαν δύο από αυτούς τους "temps", οι οποιοι ισχυρίζονται ότι, επειδή οι ​​έλεγχοι ασφαλείας είναι υποχρεωτικοί και γίνονται προς όφελος του εργοδότη, οι ίδιοι και οι συνάδελφοί τους δικαιούνται μισθούς για όλο το χρόνο που έχουν σπαταλήσει περιμένοντας στην γραμμή για να υποστούν έλεγχο. Το πρακτορείο (είναι σημαντικό οτι η Άμαζον δεν εμπλέκεται δικαστικά άμεσα) διαφωνεί και ζητά από τους δικαστές να απορρίψουν την υπόθεση.

Δεν γνωρίζω το αποτέλεσμα της δίκης, αλλά όπως ο αρθρογράφος αφήνει να γίνει κατανοητό, το συγκεκριμένο δικαστήριο (Roberts court) έχει  τέτοιο ιστορικό στήριξης των αφεντικών που αν κέρδισαν οι εργαζόμενοι θα ήταν η εξαίρεση του κανόνα.

Από την άλλη, μας πληροφορεί ο ίδιος, και "σε αυτή την περίπτωση, η καλή τύχη τους κατά πάσα πιθανότητα θα ήταν βραχύβια. Ένας στόλος απο ρομπότ είναι έτοιμος να αναλάβει τις δουλειές τους" και πως η Άμαζον, η οποία είναι λιγότερο φειδωλή με τα ρομπότ απ' ότι με τους ανθρώπους που δουλεύουν για την εταιρεία, αναπτύσσει ένα τεράστιο πρόγραμμα αυτοματισμού που υπόσχεται να  εξαλείψει τις εν λόγω θέσεις εργασίας. Φιλοδοξεί δε να επεκτείνει τη δύναμη των ρομπότ από 1.000 σε 10.000, επενδύοντας γύρω στα 10 δισ. δολάρια.

Στο άρθρο αυτο ο αναγνώστης ωθείται   να θέσει το παλιό ερώτημα "άνθρωποι ή μηχανές" στην καπιταλιστική παραγωγή, αλλά με μια δόση ρομαντισμού, όταν ο συγγραφέας του παρατηρεί πως οι καπετάνιοι της βιομηχανίας δείχνουν προτίμηση στις μηχανές, παρά τις επιπτώσεις στους εργαζόμενους που αντικαθιστούν.  Αναφέρεται σε κάποιον Travis Kalanick, διευθύνοντα σύμβουλο της Uber που αντικαθιστά οδηγούς με αυτόματα σε ταξί, ο οποίος, ερωτηθείς τι θα πει στους οδηγούς που μια μέρα θα χάσουν τη δουλειά τους, απάντησε πως η μέρα εκείνη είναι ακόμα μακριά, αλλά είναι αναπόφευκτη. "θα έλεγα,« Κοίτα, αυτός είναι ο τρόπος του κόσμου, και ο κόσμος δεν είναι πάντα τέλειος. " Ο ίδιος σύμβουλος βέβαια στα συμφραζόμενα της  απάντησης του είχε χαρακτηρίσει ως "μαγεία"  την εισαγωγή ρομπότ,  όχι γιατί εμπνέεται απο τα ρομπότ, αλλά γιατί  οδηγεί σε πτώση του κόστους παραγωγής.


Στη σημερινή φάση όπου νέες γενιές ρομπότ δεν αντικαθιστούν μόνο χειρώνακτες σε  θέσεις εργασίας, ένα παράγωγο αυτής της διαδικασίας είναι οτι οι θέσεις των χειρωνακτών, οι οποίες σταδιακά περιορίζονται καθίστανται όλο και πιο ανιαρές, συνάμα με την γενικότερη επιδείνωση των συνθηκών που αφορούν, αμοιβή, ωράρια, ασφάλιση, δικαιώματα κ.α. Στις αυτοματοιημένες αποθήκες της Άμαζον, για παράδειγμα, οι πιο επιτελικές εργασίες εκτελούνται απο ρομπότ, ενώ για τους χειρώνακτες απομένουν οι άχαρες αγγαρείες, κι αυτές προσωρινά. Ένα άλλο παράγωγο είναι ότι απειλούν και θέσεις που κατείχαν μεσαία στρώματα επαγγελματιών, όπως και θέσεις της λεγόμενης εργατικής αριστοκρατίας. Και αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι χαμένες θέσεις δεν αναπληρώνονται απο νέες, λόγω του οτι το συσσωρευμένο κεφάλαιο δεν επενδύεται με ρυθμούς περασμένων, πιο αισιόδοξων για το κεφάλαιο εποχών, δημιουργεί ανησυχίες

Συνεχίζεται
[Στο επόμενο θα γίνει αναφορά στην κίνηση της Toyota στο, αποτίθεται, αντίθετο ρεύμα του δρόμου προς την αυτοματοποίηση].



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου