Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2014

χιμπατζήδες και πόλεμος


on war and human nature


Οι άνθρωποι κι οι χιμπατζήδες είναι τα μόνα είδη που οργανώνονται ομαδικά με σκοπό να πραγματοποιήσουν βίαιη και θανατηφόρα επίθεση εναντίον άλλων μελών του δικού τους είδους - οι μόνοι που κάνουν πόλεμο.

Απο καιρό διεξάγεται αντιπαράθεση μεταξύ επιστημόνων, με κάποιους να υποστηρίζουν οτι η επιθετική, η 'πολεμική' συμπεριφορά των χιμπατζήδων έχει γενετική γενεσιουργό αιτία, ενώ άλλοι θεωρούν οτι το φαινόμενο προκαλείται απο επέμβαση του ανθρώπου στο ενδιαίτημα του χιμπατζή.

Η παλιά διαφωνία ως προς το αν ευθύνεται η 'φυση ή η ανατροφή' για την επιθετικότητα του ανθρώπου εμφανίζεται και σε σχέση με την ερμηνεία της επιθετικότητας των χιμπατζήδων.

Νέα μελέτη από μια διεθνή ομάδα ερευνητών που δημοσιεύθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου στο περιοδικό Nature, όπως μας πληροφορεί το bbc, βρίσκει οτι η ανθρώπινη παρέμβαση  που προκαλεί καταστροφή των οικοτόπων δεν είναι, όπως κάποιοι ερευνητές πίστευαν, τόσο ισχυρό προγνωστικό της επιθετικότητας χιμπατζή-εναντίον-χιμπατζή.

Η μελέτη χιμπατζήδων με δεδομένα πέντε δεκαετιών έρευνας από 18 κοινότητες, και περιοχές όπου η ανθρώπινη παρέμβαση σε σχετικούς οικοτόπους δεν είναι ορατή, δείχνει ότι η πλειοψηφία των βίαιων επιθέσεων, και των θυμάτων της επίθεσης, είναι απο αρσενικούς χιμπατζήδες, και οι πληροφορίες είναι σύμφωνες με τη θεωρία ότι οι πράξεις βίας οδηγούνται από προσαρμοστικά οφέλη - θανάτωση ανταγωνιστών καθώς ανοίγουν πρόσβαση σε βασικούς πόρους διατροφής ή συντρόφους.

Πίσω απο το ερώτημα αν ο πόλεμος σε χιμπατζήδες είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης επίδρασης, ή όχι, βρίσκεται η χρησιμοποίησή του φαινομένου ως μοντέλο για την κατανόηση της ανθρώπινης βίας, και κατ' επέκταση του πολέμου.

Αν είναι καταφατική η απάντηση στο ερώτημα αν ο πόλεμος είναι συμβατός με, αλλά και απόρροια της 'ανθρωπινης φύσης', τοτε δεν έχει νόημα να προβληματιζόμαστε αν ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει χωρίς πόλεμο.

Αυτό θα άρεσε στους καπιταλιστές.

Καταρχήν είναι απλουστευτικό να χρησιμοποιούνται μοντέλα απο τη ζωολογία για την κατανόηση φαινομένων της ανθρώπινης κοινωνίας. Μπορεί να είναι αναμφισβήτητο οτι το ανθρώπινο γένος δεν αποτελεί εξαίρεση απο άλλα ζώα του ζωικού βασιλείου στο να διαθέτει ανταγωνιστικά και επιθετικά χαρακτηριστηριστικά. Απο αυτό όμως δεν βγαίνει το συμπέρασμα οτι ο πόλεμος 'ειναι στην φύση του'.

Μπορείς να φανταστείς μια κοινωνία όπου οι πηγές του πλανητη δεν ειναι αντικείμενο αρπαγής και κατασπατάλησης σε μιαν εξωφρενική κατρακύλα με προπέλα το κέρδος; Μπορείς να διανοηθείς μια οργάνωση της οικονομίας με γνώμονα τις ανθρώπινες ανάγκες που να βασίζεται στην συνεργατικότητα των ανθρώπων και των λαών κι όχι στο δόγμα της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας; Μπορείς να σκεφτείς πως θα διέφερε μια κοινωνία οπου η επιστήμη και η τεχνολογία θα έμπαιναν στην υπηρεσία του ανθρώπου σε μια προσπάθεια να δοθεί βιώσιμη λύση στο πρόβλημα της σχέσης πηγών και πληθυσμού του πλανήτη, και τέτοια λύση που να μην απειλεί την ζωη στον πλανήτη; Αν ναι, τοτε μπορεις να φανταστείς μια κοινωνια στην οποία ο πολεμος έχει καταστεί ανθρωπολογικό παρελθόν. Αν ναι, τότε δεν μπορείς να φανταστείς καπιταλιστικό μέλλον για την ανθρωπότητα.
Επουδενί!

Η ακατανίκητη γοητεία του κομμουνισμού και το ασίγαστο πάθος μ' αυτόν (αν τον γνωρίσεις έστω και σαν υπόσχεση) έγκειται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός οτι η κατάργηση του πολέμου δεν ειναι απλά μια υπόσχεση του. Η επιστροφή σε μιαν εντεινόμενη αγριότητα που τώρα βιώνουμε είναι αποτέλεσμα του συγκυριακού και πρόσκερου 'θρειάμβου' του καπιταλισμού εναντιον του κομμουνισμου. Για το οτι η ειρήνη δεν ηταν απλα μια υποσχεση για τον κομμουνισμό δεν εχαμε παρα να παρατηρησουμε άναυδοι τα μακελειά που ξέσπασαν αμέσως μετά την επέλαση του καπιταλισμού στις πρωην σοσιαλιστικές  χώρες, οπου ο πόλεμος πήρε την εκδίκησή του τιμωρώντας τες φρικτά για την επιλογή τους να ζήσουν επι δεκαετίες ειρηνικά.

*********

Αναφορά στα δεδομένα της έρευνας απο σύνοψη του bbc με πηγή το
Nature of war: Chimps inherently violent; Study disproves theory that 'chimpanzee wars' are sparked by human influence
Date:
September 17, 2014
Source:
Lincoln Park Zoo
O σχολιασμός απο Red Rock Views

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου