Tο κρυφό κόστος της λιτότητας

 

Η λιτότητα δεν είναι απλώς ένα πείραμα με τον πλούτο των εθνών. Είναι επίσης ένα πείραμα με την υγεία τους.

Ακολουθεί απόδοση ενός άρθρου από το περιοδικό new scientist 

το οποίο εμφανίστηκε σε έντυπη μορφή, υπό τον τίτλο "The true cost of cuts"

(Το πραγματικό κόστος των περικοπών).

****

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ λιτότητα φαίνεται πως ήρθε για να μείνει - τουλάχιστον για το ορατό μέλλον. Κάθε ελπίδα ότι μια απότομη δόση σφιξίματος του ζωναριού θα ανοίξει γρήγορα το δρόμο προς αναζωπύρωση της ευημερίας έχει διαλυθεί. 

Κι όπως μια αγενής μουσαφίρισσα που δεν φεύγει πριν γίνει βάρος, οι απαιτήσεις της γίνονται όλο και πιο μεγάλες όσο περνάει ο καιρός.

Όσο περισσότερο διαρκεί η λιτότητα – και μόλις έχει αρχίσει να επηρεάζει για τα καλά μερικές χώρες, τόσο μεγαλύτερος είναι ο αντίκτυπος της στους πιο ευάλωτους των πολιτών μας. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι επηρεάζεται η υγεία τους.

Οι χώρες της Ευρωζώνης έχουν ήδη προσφέρει αντικειμενικά μαθήματα ως προς το πόσο σοβαρά είναι τα αποτελέσματα της λιτότητας: η συχνότητα εμφάνισης της ψυχικής ασθένειας έχει ανέβει αλματωδώς, επιστρέφουν προ πολλού ηττημένες μολυσματικές ασθένειες - οι άνθρωποι έχουν οδηγηθεί σε πρωτόγνωρες δυσκολίες στην λήψη βασικών ιατρικών παροχών από συστήματα υγειονομικής περίθαλψης που χειροτερεύουν (New Scientist, 26 Μάιος 2012, σ. 6).

Ακόμη και στις συγκρατημένα αισιόδοξες ΗΠΑ, οι ερευνητές από το Κέντρο για τον Προϋπολογισμό και τις Προτεραιότητες Πολιτικής στην Ουάσιγκτον (Center on Budget and Policy Priorities in Washington DC) έχουν προειδοποιήσει ότι οι περικοπές στον προϋπολογισμό σημαίνουν ότι έως 750.000 άνθρωποι που ζουν σε συνθήκες φτώχειας θα μπορούσαν να χάσουν την πρόσβαση σε ένα ζωτικό συμπληρωματικό πρόγραμμα διατροφής.

 Και όπως έχουμε αναφέρει στο "Κόστος των περικοπών: Η τοξική γενετική κληρονομιά της λιτότητας", οι άμεσες επιπτώσεις της λιτότητας μπορεί να δώσουν τη θέση τους σε πιο διαρκείς και ύπουλες συνέπειες για την υγεία. Είναι εύλογο ότι η παρατεταμένη οικονομική δυσπραγία θα οδηγήσει σε αύξηση των καρδιακών προσβολών, των εγκεφαλικών επεισοδίων και της κατάθλιψης. Οι ορμόνες του στρες είναι γνωστό ότι προκαλούν ή επιδεινώνουν τις περιπτώσεις αυτές, και είναι δύσκολο να υποστηρίξει κανείς ότι όσοι ανησυχούν για την ασφάλεια των θέσεων εργασίας, τα σπίτια τους, τις οικογένειες και τα οικονομικά τους δεν βιώνουν υψηλά επίπεδα στρες.

Οι μελέτες του στρες που έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής αφορούν κυρίως άτομα που πάσχουν από μοναξιά και κοινωνικό αποκλεισμό. Δείχνουν ότι προκαλεί γενικό επαναπρογραμματισμό των γονιδίων στα λευκά αιμοκύτταρα, ο οποίος με τη σειρά του οδηγεί σε χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις. Γνωρίζουμε επίσης ότι μεγαλώνοντας σε υποβαθμισμένες συνθήκες αναμορφώνει τα γονίδια  εφόρου ζωής, και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι στρεσογόνα γεγονότα νωρίς - ίσως ακόμη και πριν τη γέννηση - μπορεί να καταστούν "βιολογικά ενσωματωμένα" μέσω αλλοιωμένης γονιδιακής δραστηριότητας.

Αν μπορούσαμε να βρούμε ψυχολογικούς (συμπεριφορικους) ή φαρμακολογικούς τρόπους για να «αποσοβήσουμε» τον αρνητικό γονιδιακό προγραμματισμό, θα  ήμασταν σε θέση να μετριάσουμε τη ζημιά. Αλλά η έρευνα είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο, καθώς ορισμένα από τα βασικά μέχρι στιγμής ευρήματα σχετίζονται με τα ζώα και όχι με τους ανθρώπους.

Επίσης, δεν ξέρουμε αν τα ευρήματα ισχύουν για τα είδη των στρεσογόνων καταστάσεων που υποφέρουμε. Είναι κατανοητό ότι οι επικρατούσες κοινωνικές συνθήκες επηρεάζουν την ανταπόκριση των ανθρώπων: το άγχος του πολέμου ενάντια σε έναν κοινό εχθρό μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό από αυτό μιας κοινωνικά διχαστικής οικονομικής κρίσης, για παράδειγμα.

Πολύ μελάνι έχει χυθεί σε αντιλογίες για τα φορολογικά πλεονεκτήματα της λιτότητας. Οι επιδράσεις της στην υγεία, από την άλλη πλευρά, έχουν περάσει σχεδόν ασυζήτητες, και η εικασία είναι ότι θα εξαφανιστούν όπως και η λιτότητα.

Αλλά αν οι γενετικές επιπτώσεις του στρες είναι μακροπρόθεσμες, και ίσως να διαρκούν για πολλές γενιές, οι πολιτικοί πρέπει να επανεξετάσουν τις λύσεις σε αυτό που βλέπουν ως μια καθαρά οικονομική κρίση. Επειδή η λιτότητα δεν είναι απλώς ένα πείραμα με τον πλούτο των εθνών. Είναι επίσης ένα πείραμα με την υγεία τους..

image borrowed from here 

M