Σύγχυση επικρατεί στη Δύση για την κατάσταση στην Αίγυπτο μετά την ανατροπή του ηγέτη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας Mohammed Morsi.
- Ήταν αυτό ένα στρατιωτικό πραξικόπημα ενάντια σε έναν εκλεγμένο ηγέτη, ή μια λαϊκή εξέγερση εναντίον ενός τυράννου;
Ο Γενικός Γραμματέας του Αιγυπτιακού Κομμουνιστικού Κόμματος Salah Adly είναι σαφής ότι η απομάκρυνση του Morsi είχε μαζική υποστήριξη.
«Είδαμε τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην ιστορία της Αιγύπτου - και ακόμα στην ιστορία του κόσμου», λέει.
«Περισσότεροι από 27 εκατομμύρια διαδηλωτές βγήκαν ταυτόχρονα σε όλες τις επαρχίες της Αιγύπτου. Υπήρξαν αντι-διαδηλώσεις από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και τους συμμάχους τους, αλλά αυτές προσέλκυσαν περίπου 200.000 άτομα, και μόνο στο Κάιρο. Οι αιγυπτιακός λαός ήταν από την μια πλευρά και η Μουσουλμανική Αδελφότητα από την άλλη - αυτή είναι η πραγματικότητα».
Ο Adly πιστεύει ότι αυτό που συνέβη στις 30 Ιουνίου είναι το δεύτερο κύμα της αιγυπτιακής επανάστασης που ξεκίνησε με την εξέγερση εναντίον του υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ τύραννου Χόσνι Μουμπάρακ τον Ιανουάριο του 2011.
«Έγινε για να διορθώσει την πορεία της επανάστασης, για να παρθεί πίσω από τις δυνάμεις της θρησκευτικής άκρας δεξιάς», υποστηρίζει.
- Αλλά δεν είχε ο Morsi νομίμως επιλεγεί από τον αιγυπτιακό λαό;
«Ο Morsi ήταν αυτός που ανέτρεψε τη νομιμότητα όταν εξέδωσε τη δικτατορική συνταγματική δήλωσή του το Νοέμβριο του 2012, κατά την οποία τα διατάγματά του δεν μπορούν να ανατραπούν ή να αμφισβητηθούν από κανέναν. Ήταν ο Morsi αυτός που κατέστρεψε τα ανθρώπινα δικαιώματα, όταν οι τρομοκράτες υποστηρικτές του πολιόρκησαν το Συνταγματικό Δικαστήριο, την ώρα που η πολιτοφυλακή του βασάνιζε διαδηλωτές μπροστά από το προεδρικό μέγαρο, κι όταν οι άνδρες του σκότωναν διαδηλωτές μπροστά από την έδρα του Κόμματος Ελευθερίας και Δικαιοσύνης.
»Ο ίδιος και οι υποστηρικτές του επέμεναν να υποκύψουμε στους όρους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και κήρυξαν «ιερό πόλεμο» (τζιχάντ) κατά της Συρίας σε μια συνδιάσκεψη τρομοκρατικών δυνάμεων.»
»Αυτό δεν είναι ένα πραξικόπημα εναντίον της δημοκρατίας, προέρχεται από την καρδιά της λαϊκής δημοκρατίας».
»Το να περιοριστεί η δημοκρατία απλά στην κάλπη είναι σαν να λεηλατείται η ουσία της και να απορρίπτεται το δικαίωμα των λαών να επαναστατήσουν εναντίον αυταρχικών ηγεμόνων, οι οποίοι χρησιμοποιούν τη θρησκεία για να κρύψουν το αντιδραστικό χαρακτήρα τους.
»Τι είδους πραξικόπημα είναι, όταν δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι είναι στους δρόμους; Όταν ο επικεφαλής του Συνταγματικού Δικαστηρίου έχει ήδη αναλάβει εξουσία, όπως απαιτείται από το Μέτωπο Σωτηρίας, η οποία περιλαμβάνει όλες τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης; όταν μια κυβέρνηση των πολιτων έχει πλήρη εξουσία για μια μεταβατική περίοδο, δεν υπερβαίνει το ένα έτος και τελειώνει με τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές;
»Ο αιγυπτιακός λαός έχει γιορτάσει στις κεντρικές πλατείες, τις γειτονιές και τα χωριά.
»Θα πρέπει, όπως διδάσκεται από τον μαρξισμό, να προχωρήσουμε από την απτή πραγματικότητα και να μην περιορίσουμε το όραμά μας σε προκαθορισμένες ιδέες ή έτοιμες φόρμουλες.
»Τα βασικά συνθήματα της επανάστασης του 2011 ήταν ψωμί, ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη, και ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
»Από το ξέσπασμα της επανάστασης κι εδώθε, τα κινήματα διαμαρτυρίας δεν έχουν υποχωρήσει.
»Η επαναστατική κατάσταση των μαζών ήταν πάντα παρούσα, υποχωρεί σε κάποια φάση και φουντώνει σε άλλη. Οι εργατικές διαμαρτυρίες και οι απεργίες έχουν κλιμακωθεί – ο αριθμός των κοινωνικών διαμαρτυριών, που είναι απεργίες, καταλήψεις, διαδηλώσεις και πικετοφορίες, έφθασε στις 7.400 πέρυσι με βάση την ομολογία του ίδιου του Morsi.
»Η ανεργία έφθασε στο 32 τοις εκατό. Το εξωτερικό χρέος αυξήθηκε από 34 δισ. σε 45 δις δολάρια. Το ποσοστό των ανθρώπων κάτω από το όριο της φτώχειας αυξήθηκε σε πάνω από το 50 τοις εκατό του πληθυσμού.
»Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι οι εργαζόμενοι στο δημόσιο τομέα έχουν διαπιστώσει ότι οι πρακτικές και οι νοοτροπίες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας δεν διαφέρουν από εκείνες του καθεστώτος Μουμπάρακ. Στην πραγματικότητα είναι χειρότερες.
»Εφάρμοσαν τις ίδιες πολιτικές, τη συνέχιση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και της «απελευθέρωσης» των τιμών, δεν αύξησαν τον κατώτατο μισθό, παρότι ήταν ένα από τα αρχικά αιτήματα της επανάστασης.
«Μείωσαν τους φόρους για τους επιχειρηματίες και αρνήθηκαν να εφαρμόσουν το πρόγραμμα υγειονομικής ασφάλισης.
»Πουλούσαν και υποθήκευαν τους πόρους της Αιγύπτου μέσω των ισλαμικών ομολόγων που πέρασαν βιαστικά μέσω του Συμβουλίου Shura [το ανώτερο τμήμα της βουλής]
»Η πιο επικίνδυνη θέση τους ήταν η άρνηση τους να περάσει νόμος για την εξασφάλιση της ελευθερίας σύστασης συνδικαλιστικών οργανώσεων, που ειχε προηγουμένως συμφωνηθεί. Αντικατέστησαν απλώς άνδρες του Μουμπάρακ στην κυβερνητικά-ελεγχόμενη Γενική Ένωση των Αιγυπτίων Εργαζόμενων με δικούς τους.
»Αυτός είναι ο λόγος που πάνω από 22 εκατομμύρια υπογραφές συλλέχθηκαν για την απόσυρση της εμπιστοσύνης στον Morsi και την προκήρυξη νέων εκλογών.
»Όλα τα συνδικάτα και σχεδόν όλα τα πολιτικά κόμματα βοήθησαν στη συλλογή των υπογραφών, αποδεικνύοντας την κοινωνική και δημοκρατική βάση της επανάστασης.
»Οι εργαζόμενοι της Αιγύπτου δεν επρόκειτο να αφήσουν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα να επισκιάσει μια εξέγερση ενάντια στην απο δεκαετίες αντίδραση.
Ο Adly χρονολογεί τον «κύκλο της οπισθοδρόμησης, καθυστέρησης και τυραννίας», που κυριαρχούν στη σύγχρονη αιγυπτιακή ιστορία, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970.
«Αυτός ήταν ο κανόνας του εξαρτώμενου μεγάλου καπιταλισμού.
»Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι αντιδραστικές δυνάμεις, σε συμμαχία με τον παγκόσμιο ιμπεριαλισμό και την αραβική αντίδραση, κατόρθωσαν να εδραιώσουν ένα κλίμα που επέτρεψε στο ρεύμα του πολιτικού Ισλάμ, ιδιαίτερα στην Μουσουλμανική Αδελφότητα, να εξαπλωθεί.
»Οι δυνάμεις της αριστεράς είχαν αποδυναμωθεί, οι εργαζόμενοι εκτοπισμένοι, μεγάλες βιομηχανίες διαλύθηκαν προκειμένου να καταφέρουν ένα πλήγμα σε οποιαδήποτε δυνατότητα συνολικής ανάπτυξης.
»Αυτό ήταν το πλαίσιο στο οποίο η καλά οργανωμένη Μουσουλμανική Αδελφότητα ήταν σε θέση να κερδίσει τις εκλογές, στις οποίες αρκετά κάτω από το ήμισυ του αιγυπτιακού πληθυσμού ψήφισε.
»Τώρα, όμως, οι εργαζόμενοι ανακτούν πολιτική αυτοπεποίθηση.
»Οι εργαζόμενοι έχουν συμμετάσχει στις περισσότερες από τις διαμαρτυρίες που έχουν κλιμακωθεί από το 2006 και συμμετέχουν σε όλες τις διαδηλώσεις. Αλλά όχι με ταξικά οργανωμένο τρόπο.
»Αυτό οφείλεται στην απουσία ισχυρών συνδικαλιστικών οργανώσεων, μια μακρά κληρονομιά της τυραννίας και της καταπίεσης. Συμβαίνει, επίσης, λόγω των μεγάλων αλλαγών στο χάρτη της τάξης, στη φύση της σύνθεσης της εργατικής τάξης σε διάφορους τομείς.
»Σε Μικρές και μεσαίου μεγέθους βιομηχανίες που ελέγχονται από τον ιδιωτικό τομέα, από τις οποίες εξαρτώνται, οι εργαζόμενοι εμποδίστηκαν να διαμορφώσουν συνδικάτα.
»Ως αποτέλεσμα της έλλειψης αποτελεσματικής ενότητας στην αριστερά και αδυναμίας της, η γροθιά του εργατικού κινήματος δεν έπεσε μ’ όλο το βάρος της στην αρχική φάση της επανάστασης.
Αλλά τώρα, ο Adly βλέπει τον ρόλο της ως ζωτικής σημασίας.
«Πρέπει να θέσουμε σε ισχύ ένα νέο κοινωνικό δημοκρατικό σύνταγμα που να τονίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των γυναικών και τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα, και τέτοιο που να μην αναιρεί το δικαίωμα των ανθρώπων να επιλέγουν πολιτικό και οικονομικό σύστημα.
»Χρειαζόμαστε την ελευθερία σύστασης συνδικαλιστικών οργανώσεων, τα πολιτικά κόμματα και τις ενώσεις χωρίς κυβερνητικές παρεμβάσεις.
»Πρέπει να απορρίψουμε μια πολιτική που αποφασίζεται σε θρησκευτική βάση. Χρειαζόμαστε πλήρη ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, την ισότητα ενώπιον του νόμου και της ποινικοποίησης των θρησκευτικών ή άλλων μορφών διακρίσεων».
Βασικοί αρχικοί στόχοι που επισημαίνει είναι ο καθορισμός ενός ελάχιστου και μέγιστου μισθού που να συνδέονται με τις τιμές, η παραγραφή των χρεών για τους μικρούς αγρότες, η αύξηση της υγείας και των δαπανών για την εκπαίδευση, η παροχή στέγης για τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα, η αύξηση των φόρων για τους πλούσιους και η «επανάκτηση των εταιρειών που λεηλατήθηκαν από το δημόσιο τομέα».
Είναι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα – ειδικά καθώς ο Adly προσθέτει ότι η Αίγυπτος πρέπει επίσης να δώσει τέλος στην εξάρτησή της από τις Ηνωμένες Πολιτείες και να απορρίψει την στήριξή της σιωνιστικής ηγεμονίας στη Μέση Ανατολή.
Μπορούν οι προοδευτικοί Αιγύπτιοι να βασίζονται στο στρατό της χώρας που χρηματοδοτείται από τις ΗΠΑ να επιτρέψει κάτι τέτοιο;
«Αντιλαμβανόμαστε ότι οι ηγέτες του στρατού έχουν συμφέροντα και προνόμια που θέλουν να διατηρήσουν, και θέλουν ένα ρόλο στην εξουσία.
»Αλλά η Μουσουλμανική Αδελφότητα, οι ΗΠΑ, ο στρατός, δεν συνειδητοποίησαν ότι η εξέγερση του λαού θα ξέσπαγε σε τέτοια κλίμακα. Ούτε κι η αριστερά, ομολογουμένως..
»Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση για να εξασφαλιστεί ότι ο ρόλος των στρατιωτικών περιορίζεται στην προστασία του λαού, και ότι ο στρατός τηρεί τις υποσχέσεις του να μην παρεμβαίνει άμεσα στην πολιτική.
»Θα πρέπει να είναι σίγουρο ότι ο λαός θα παραμείνει στις πλατείες και στους δρόμους για να εξασφαλίσει την εφαρμογή των αιτημάτων του.
Ο Adly στρέφεται αμέσως σε πρακτικά ζητήματα - πρώτα απ 'όλα στην επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Νασσερικών, αριστερών, και συνδικάτων για να παρατάξουν ένα μόνο προεδρικό υποψήφιο και κοινές λίστες για το κοινοβούλιο.
Επανάσταση της Αιγύπτου δεν έχει τελειώσει. Και το Κομμουνιστικό Κόμμα της θα μάχεται από στην πρώτη γραμμή.
****
Αυτό το άρθρο έχει προσαρμοστεί από μια μετάφραση της συνέντευξης από την Mardom Nameh, εφημερίδα του Τουντέχ (Κομμουνιστικό) Κόμμα του Ιράν
________
A Red Rock Views translation of 'Egypt's Ongoing Revolution'
from the Morning Star
Και μια απάντηση στις αντιλήψεις του Αιγυπτιακού ΚΚ από ένα ενδιαφέρον site:
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://antirreformista.wordpress.com/2013/07/06/egypt-an-arab-spring-or-an-arab-winter/
Δυστυχώς είναι στα Αγγλικά, αλλά είναι χρήσιμο.
Πέτρος
Πέτρο, σ΄ευχαριστώ
ΔιαγραφήΤο έχω ξανακούσει εδώ κι εκεί «πως πρέπει να είναι ένα ΚΚ, τι πρέπει να λέει και πως…».
Αλλά ακούγονται λίγο «έξω απ’ τον χορό…»
Επίσης, βρήκα απαράδεκτα ελιτιστική την φράση, η οποία εκφράζει την φιλοσοφία της συγγραφέα στο θέμα: «However for more than two years now, the Egyptian people are dying in Tahrir Square, in Alexandria, in Port Said for interests that are not theirs»! Μετάφραση: «Ο αιγυπτιακός λαός για δυο χρόνια πεθαίνει στην πλατεία Ταχρίρ, στην Αλεξάνδρεια και στο Πορτ Σαϊντ για συμφέροντα που δεν είναι δικά του».
Ευτυχώς, υπάρχει πάντα κάποιος που ξέρει καλύτερα από τα πολλά εκατομμύρια ανθρώπων που κατεβαίνουν στους δρόμους, που ξέρει καλύτερα από τους ίδιους τι θέλουν και ποια είναι τα συμφέροντα τους…
Καταλαβαίνω την κριτική σου στο κείμενο που προσπαθεί να απαντήσει στο Αιγυπτιακό Κ.Κ. Είναι αρκετά σχηματικό σαν κείμενο και ταλαιπωρεί και τα αγγλικά σε βαθμό που αναρωτιέσαι τι εννοεί σε ορισμένα σημεία. Πάντως στο σημείο που το βρίσκεις "απαράδεκτα ελιτίστικο", μπορεί κανείς να κάνει και μια διαφορετική ανάγνωση:
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ προηγούμενη παράγραφος δείχνει καθαρά πια είναι τα προβλήματα που έσπρωξαν τις λαϊκές μάζες της Αιγύπτου στο δρόμο - ανεργία, χαμηλοί μισθοί, έλλειψη κοινωνικής ασφάλισης, απουσία πολιτικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων. Το ζήτημα είναι ότι παρά το γεγονός ότι τα προβλήματα αυτά είναι ξεκάθαρα ταξικά προβλήματα που αναζητούν λύση στο επίπεδο της εξουσίας, η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα της Αιγύπτου μπαίνουν "κάτω από ξένη σημαία" (και χύνουν και το αίμα τους γι' αυτήν). Συντάσσονται μέχρι σήμερα με τη μια ή την άλλη μερίδα της αστικής τάξης.
Και εδώ δεν μπορεί να θέτουμε το ζήτημα όπως το κάνεις: ότι αυτοί που κινητοποιούνται ξέρουν καλύτερα ποιό είναι το συμφέρον τους. Ειδάλλως θα έπρεπε να αποδεχτούμε ότι κάθε μαζική κινητοποίηση (π.χ πλατείες) έχει δίκιο και βρίσκεται σε σωστή κατεύθυνση, ανεξάρτητα από τα αιτήματα, τον προσανατολισμό της, από το αν σέρνεται πίσω από τους σχεδιασμούς της μιας ή άλλης αστικής δύναμης.
Πέτρος
Πέτρο
ΔιαγραφήΈχεις δίκιο όπως το θέτεις. Αυτό που θα έλεγα, όχι σαν απάντηση στον σωστό συλλογισμό σου, αλλά σαν κάτι που προσωπικά θεωρώ αρχή ειναι οτι, ανα πάσα στιγμή, αυτός που κινητοποιείται (εγώ, εσύ, ο οποιοσδήποτε) θεωρεί ότι ξέρει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον τι είναι αυτό που τον παρακινεί να δράσει, και όντως το ξέρει καλύτερα από τον καθένα. Συνακόλουθα, ανά πάσα στιγμή, δρώντας ή μη, θεωρεί ότι ξέρει τι είναι το συμφέρον του (μπορεί βέβαια και να δρα όχι στη βάση του ατομικού του συμφέροντος όπως, κάπου-κάπου, αστοί και μικροαστοί που τάσσονται με το μέρος των εργατών, παρορμούμενοι από μιαν αίσθηση δικαιοσύνης που υπερβαίνει το συμβατικό δίκαιο και το ταξικό δίκιο του ισχυρότερου).
Άρα δεν μπορείς να σταθείς απέναντι σε κάποιον, έχοντας μια δική σου έννοια ως προς το τι είναι το συμφέρον του, και να του πεις «ξέρω καλύτερα από σένα τι σε συμφέρει». Αυτό εννοώ σαν ελιτισμό. Συν τοις άλλοις, δεν θα σε ακούσει με «προθυμία».
Μάλλον ο τρόπος είναι αρχικά να δεχτείς ότι ξέρει τι θέλει και, αν μπορείς να «συνταξιδέψεις», ανταλλάσσοντας μαζί του ιδέες ως προς το τι κείται κοντινότερα στην αλήθεια των πραγμάτων. Το προβλημα του συνήθως είναι ότι δεν είναι αρκετά πληροφορημένος και άρα δρα με πλημμελή αντίληψη της πραγματικότητας, αλλά πάντα ξέρει τι θέλει, κι αυτό που θέλει το θεωρεί συμφέρον.
Αλλά κι εσύ, πως μπορείς ποτέ να είσαι σίγουρος ότι η δική σου αντίληψη της πραγματικότητας είναι πλήρης…