το μόνο πράγμα που δεν αλλάζει, είναι ότι η ζωή αλλάζει

Όταν σε χτυπούν άδικα, απρόκλητα, και χωρίς έλεος για να υπηρετήσουν το δικό τους συμφέρον, όπως είναι φυσικό, υπάρχουν δύο εναλλακτικές στάσεις ανταπόκρισης: η μια είναι να εξεγερθείς, και η άλλη να καταλήξεις να ζητάς βοήθεια για προβλήματα ψυχικής υγείας [...]

Τι γίνεται όμως αν γνωρίζεις ότι το να καταλήξεις σε αντικαταθλιπτικά δεν θα σε γιατρέψει, ενώ συνάμα αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς και να εξεγερθείς;

Διάβαζα ένα ενδιαφέρον άρθρο που αναφέρεται σε έρευνα με βάση την οποία «η θεραπεία με αντικαταθλιπτικά παρουσιάζει ελάχιστα θεραπευτικά πλεονεκτήματα συγκρινόμενη με τη «θεραπεία» με εικονικό φάρμακο (placebo)» σε περιπτώσεις ελαφριάς ή μέτριας κατάθλιψης.

Σε περιπτώσεις βαριάς κλινικής κατάθλιψης είναι πολύ πιθανότερο να υπεισέρχονται ενδογενείς παράγοντες (κυρίως βιολογικοί) που επιφέρουν διατάραξη της χημικής ισορροπίας στην λειτουργία του εγκεφάλου. Εξωγενείς παράγοντες - αυτοί που γεννώνται από το περιβάλλον, όπως οι οικονομικοί παράγοντες (π.χ. φτώχια και λιτότητα) - ευθύνονται για μετριότερες περιπτώσεις κατάθλιψης, χωρίς να είναι η μόνη αιτία και χωρίς φυσικά να αποκλείεται η πιθανότητα να δίνουν έναυσμα και σε βαριές μορφές, πιθανόν όταν υπάρχει και προδιάθεση.

Ένα προβλημα είναι ότι η κατάθλιψη δεν είναι πάντα ορατή. Αυτό που είναι παρατηρήσημο και που μπορεί να έχει διαγνωστεί ως κατάθλιψη είναι πολύ πιο περιορισμένης έκτασης σε κοινωνικές διατεταγμένες από την κατάθλιψη που υπάρχει και είναι διαγνώσιμη σαν τέτοια – δεν είναι ούτε καν η κορυφή του παγόβουνου.Εντούτοις, το άτομο που υπoφέρει απο κατάθλιψη αισθάνεται με μεγαλύτερη ένταση και συχνότερα απ' το σύνηθες ότι είναι μόνο του. Είιναι όμως εφικτη η προσφυγή του σε ατομικη λυση του προβλήματός του; Και πότε;

Όπως προκύπτει απο την προαναφερθείσα μελέτη, είναι σχεδόν μάταιο να αναζητήσει κάποιος βοήθεια με μορφή (αποκλειστικά) φαρμακολογικής αγωγής για ελαφριά ως μέτρια κατάθλιψη. Και άρα δεν υπάρχει αποτελεσματικό φάρμακο (στην κυριολεξία εννοούμενο) για να αντιμετωπιστεί η ψυχολογική επίπτωση της εξοντωτικής λιτότητας την οποία έχουν εξαναγκαστεί να υποστούν οι έλληνες. Από την άλλη, οι ψυχολογικου χαρακτηρα παρεμβάσεις (ψυχοθεραπεία), είναι απαγορευτικές για τους φτωχούς που έχουν πέσει σε κατάθλιψη εξ αιτίας της βίαιας επιδείνωσης της φτώχιας τους.

Ζούμε σε έναν ιδιαίτερα άγριο και πρωτόγνωρα στρεσογόνο χρόνο και τόπο. Όταν σε χτυπούν άδικα, απρόκλητα, και χωρίς έλεος για να ικανοποιήσουν την διαστροφή τους ή να υπηρετήσουν το δικό τους συμφέρον, υπάρχουν δύο εναλλακτικές στάσεις ανταπόκρισης: η μια είναι να εξεγερθείς, όπως είναι φυσικό, και η άλλη να καταλήξεις να ζητάς βοήθεια για προβλήματα ψυχικής υγείας. Διότι η αδυναμία όλων μας, εννοώ όλων των ανθρώπων που θυματοποιούνται από την εγκληματική πολιτική των κυβερνώντων θεράποντων του καπιταλισμού, από την αμείλικτη αρπακτικότητα της τάξης των αστών, η αδυναμία μας να σταματήσουμε αυτό το δράμα που παίζεται εις βάρος μας, η οργή κι ανάκτηση που δεν βρίσκει διέξοδο, επιστρέφει σαν απόγνωση για να μας στοιχειώσει ατομικά και με ανυπόφορα βασανιστικό τρόπο.

Τι γίνεται όμως αν γνωρίζεις ότι το να καταλήξεις σε αντικαταθλιπτικά δεν θα σε γιατρέψει, ενώ συνάμα αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς και να εξεγερθείς;

Δεν θα ισχυριστώ ότι η ανατρεπτική δράση είναι το μοναδικό αντίδοτο της κατάθλιψης ακόμα κι αν η εξέγερση δεν φαίνεται πιθανή,  αλλά ότι τελικά είναι μια υγιέστερη  στάση ζωής. Διότι, σαν τέτοια, τουλάχιστον στενεύει το περιθώριο στους δυνάστες να αφαιρέσουν από εσένα κάτι πάρα πολύ σημαντικό: και είναι ο τρόπος με το οποίο θέλεις να βλέπεις τον εαυτό σου και τρόπος που απαιτείς από τους άλλους να σου φέρονται και να σε βλέπουν, είναι ο αυτοσεβασμός και ο σεβασμός που συνιστούν την αξιοπρέπεια. Αυτό, όχι μόνο για τους ήρωες αλλά και για τον περισσότερο κόσμο θα έλεγα, είναι σημαντικότερο από το ν’ αφαιρεθεί η ζωή τους.  

Απο το να βυθιστείς σε κατάθλιψη είναι προτιμότερο «να το παλεύεις», να αντιστέκεσαι κοντά σε άλλους που μοιράζονται την ίδια μοίρα με την δική σου, ακόμα κι αν αυτό στο οποίο οδηγεί η αντίσταση σου δεν είναι ορατό σε σένα, ακόμα κι αν σε βασανίζει η αμφιβολία ότι είναι μάταιος ο κόπος σου.

Το να μη βλεπεις έστω και ένα αμυδρό φως ελπίδας δεν  σημαίνει ότι δεν υπάρχει, αντικειμενικά, και ότι κάτι διαφορετικό από αυτόν τον κανιβαλισμό δεν μπορεί να προκύψει… Αυτό όμως που είναι σίγουρο είναι πως η μόνη προϋπόθεση για να υπάρξει είναι ότι κάποιοι «το παλεύουν» ακόμα.

Ένας μεγάλος δάσκαλος μου απο τον χώρο της ψυχοθεραπείας είχε πει: «Μην ξεχνάς. Το μόνο πράγμα που δεν αλλάζει ποτέ, είναι ότι η ζωή αλλάζει».