«τι εστί «πρωτογενές πλεόνασμα»

Η Ελλάδα σταθερά, βήμα-βήμα, την κρίση την ξεπερνάει.

Και μέχρι προ ολίγου, κάποιοι αμφισβητούσαν ότι θα βγάλουμε πρωτογενές πλεόνασμα. Και τώρα δεν το αμφισβητεί κανείς.

Μέχρι πριν λίγο, κάποιοι έκαναν ότι δεν καταλαβαίνουν κιόλας τι θα πει «πρωτογενές πλεόνασμα».    Α. Σαμαράς

Γι να δούμε αν καταλαβαίνουμε «τι εστί  «πρωτογενές πλεόνασμα».

Πρωτογενές πλεόνασμα δεν σημαίνει κάτι παραπάνω από την δυνατότητα να δείξεις σ΄ ένα κρατικό προϋπολογισμό ότι τα έσοδα του κράτους είναι μεγαλύτερα από τα έξοδα του, εξαιρώντας τις δαπάνες για αποπληρωμή κρατικών χρεών. Αυτό λοιπόν διατυμπανίζει ο Σαμαράς και η κυβέρνηση του ότι έχει πετύχει.

Πως μπορεί να επιτευχθεί αυτό το τόσο μεγάλο «θαύμα»;

Ένας τρόπος, ο δύσκολος και στις μέρες μας ακατόρθωτος, είναι μια ακμάζουσα οικονομία να παράγει περισσότερα απ’ αυτά που καταναλώνει, και αυτό να αντανακλάται στον προϋπολογισμό, καταλήγοντας να εισπράττει περισσότερα από αυτά που ξοδεύει. Παρεμπιπτόντως, αυτό δεν υπάρχει λόγος ένα κράτος να το κάνει παρά μόνο με σκοπό να μειώσει το χρέος του, ή για να αντεπεξέλθει σε μελλοντική προβλεπόμενη αύξηση των κρατικών δαπανών. Διαφορετικά, σε μια ιδανικότερη πολιτεία, το «πλεόνασμα» θα διετίθετο για την καλυτέρευση των συνθηκών ζωής του πληθυσμού, με επενδύσεις σε κοινωνικές παροχές, ή μειώνοντας την φορολογία, η και τα δυο. Αυτό δεν συμβαίνει ποτέ στον σημερινό καπιταλισμό μας. Ακόμα και σε περιόδους ανάπτυξης, η «νορμάλ» συμπεριφορά των κυβερνώντων (πάντα πειθήνια ανδρείκελα των κεφαλαιοκρατών) είναι να χρεώνουν το κράτος για διάφορους σκοπούς, δυο κύριοι από τους οποίους  είναι να παράσχουν οικονομικά κίνητρα και φοροαπαλλαγές στ΄ αφεντικά τους και να χρηματοδοτούν «αμυντικά» προγράμματα, συχνά για να εμπλέκονται  σε ιμπεριαλιστικούς τυχοδιωκτισμούς είτε σαν πρωταγωνιστές είτε σαν κομπάρσοι.

Ο άλλος τρόπος, ο εύκολος και πλέον συνήθης, είναι να μειώνονται οι κρατικές, κοινωνικές συνήθως δαπάνες, ή να αυξάνεται η φορολογία των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων, ή και τα δυο. Η κυβέρνηση Σαμαρά έκανε και τα δυο σε σημείο που να έχει γονατίσει την πλειονότητα του πληθυσμού και να την έχει φέρει σε απόγνωση. Αυτό είναι το «θαύμα» Σαμαρά.

Το να το παρουσιάζει η κυβέρνηση του σαν ελπιδοφόρο επίτευγμα είναι ασύστολη κοροϊδία και ειρωνεία. Εκφράζει μιαν αλαζονεία εκτρεφόμενη απο ατιμωρησία για το εθνικής εμβέλειας έγκλημα που διαπράττει σε βάρος του λαού – ενός λαού που κι αν ήξερε ποιους να τιμωρήσει, δεν ξέρει με τι τρόπο, όσο κι αν θα το ήθελε.

Σίγουρα, το «πρωτογενές πλεόνασμα», είναι απαραίτητο για την μείωση του κρατικού χρέους. «Θεωρητικά και δικαιωματικά», μπορείς να μιλάς για αυτό ακόμα κι όταν τα κρατικά έσοδα υπερβαίνουν των κρατικών εξόδων κατά ένα ευρώ! Όμως, για μια σοβαρή μείωση του κρατικού χρέους της Ελλάδας χρειάζονται από δεκάδες μέχρι εκατοντάδες δισεκατομμύρια. Αυτά πού θα τα βρει αυτή ή μια οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση η οποία θεωρεί παρα φύσει ιεροσυλία να αγγίξει τον συσσωρευμένο πλούτο αυτών που την μισθοδοτούν; Πουθενά, είναι η απλή απάντηση. Βεβαίως, μια ιδανικότερη πολιτεία θα μπορούσε να εκμαιεύσει  το χρήμα από εκεί που έχει συσσωρευτεί. Ανέρχονται σε εκατοντάδες τα δισεκατομμύρια που η ντόπια ελίτ έχει φυγαδεύσει στο εξωτερικό έχοντας καταληστέψει τον λαό. Αλλά αυτά είναι εκτός βολής. Τι λοιπόν απομένει να γίνει εκτός απο να πληρώνουν το κρατικό χρέος εφ΄ όρου ζωής αυτοί που δεν ευθύνονται για τη δημιουργία του; Τίποτε. Και η λέξη «αυτοί»  σημαίνει  «εγώ, εσύ, τα παιδιά και τ’ αγγόνια μας». Για να το κάνει αυτό, θα πρέπει το κράτος  να συνεχίσει την φοροληστεία και το σακάτεμα των κοινωνικών δαπανών, ακόμα κι αν σταματήσει την επέλαση στους μισθούς και τις συντάξεις, που δεν φαίνεται να διατίθεται να κάνει.

Αλλά μια και μιλάμε για κρατικό χρέος, υπάρχει κάποιος που, με σώας τα φρένας,  να πιστεύει ότι έχει τεθεί κάτω από έλεγχο, με τα «νοικοκυρέματα» που έκαναν οι παρόντες και προγενέστεροι κυβερνητικοί επιβήτορες του λαού; 

Το χρέος αυξάνεται και οι χρεώστες της χώρας βλέπουν πως δεν είναι βιώσιμο. Σε παλιότερο κείμενο εδώ, σχολιάστηκε το γεγονός ότι μετά το τελευταίο «μέγα νοικοκύρεμα», το οποίο ήταν το δεύτερο πακέτο «διάσωσης», και πριν σιγάσουν οι θριαμβευτικοί διθύραμβοι, παρουσιάστηκε έλλειμμα της τάξης των  €11 δισεκατομμυρίων.  Κατά εκτίμηση του ΔΝΤ, για να επανέρθει το ελληνικό χρέος σε ένα διαχειρίσιμο επίπεδο, η Αθήνα θα πρέπει να απαλλαγεί από χρέη που οφείλει σε κυβερνήσεις της Ευρωζώνης συνολικού ύψους πάνω από 4 % της οικονομικής παραγωγής της μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, ενώ οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης πρέπει να συμπληρώσουν σχεδόν το ήμισυ του χάσματος πριν από το τέλος του έτους – πράγμα που δεν φαίνονται πρόθυμες να κάνουν. 

Τώρα η κυβέρνηση Σαμαρά, δια στόματος Στουρνάρα, λέει ότι σχεδιάζει να εκδώσει πεντηκονταετές ομόλογο, το οποίο θα γίνει με σκοπό να αναδιαρθρωθεί το χρέος έτσι που να μην αναγκαστούν οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να δεχτούν μεγάλες απώλειες. Δηλαδή πρόκειται πάλι για μια μανούβρα που αναβάλει το αναπόφευκτο – την κρίσιμη στιγμή που η Ελλάδα θα αδυνατεί να συνεχίσει να εξυπηρετεί το χρέος της. Όλος ο καυγάς γίνεται για να μπορέσει η Ελλάδα, δηλαδή ο ελληνικός λαός, να πληρώνει το χρέος  έπ’ αορίστου.

Αν αυτό είναι «ελπιδοφόρο, φευ, τότε τι στο διάολο είναι απελπιστικό…