Αλματώδης Άνοδος του «Τζίρου» των Φιλανθρωπικών Τραπεζών Τροφίμων στην Βρετανία

 Έχοντας ζήσει τα μισά χρόνια της ζωής μου στην Αγγλία, συχνά συμβαίνει να με ρωτήσει κάποιος «πως είναι εκεί τα πράγματα», συνήθως σε σύγκριση με την κατάσταση στην Ελλάδα. Αρκετά πριν το ξεδίπλωμα αυτής της κρίσης, θα απαντούσα ότι η διαφορά μεταξύ βρετανικού και ελληνικού καπιταλισμού είναι ότι ο δεύτερος είναι αισθητά αγριότερος. Πιθανόν να έλεγα επίσης ότι το σύστημα πρόνοιας της Βρετανίας λειτουργούσε σαν δίκτυο ασφαλείας, εμπόδιζε τους ανθρώπους να «χτυπήσουν πάτο» όταν ατυχούσαν κι έχαναν την δουλειά τους ή την υγεία τους, ή να πέσουν αισθητά κάτω από το όριο της αθλιότητας. Μπορεί να συμπλήρωνα ότι το σύστημα πρόνοιας της Βρετανίας ήταν το κατεξοχήν υπόβαθρο του καπιταλισμού, με την έννοια ότι λειτουργούσε σαν βαλβίδα ασφάλειας, κρατώντας τον πολίτη, τον εργαζόμενο, τον εργάτη, σ΄ ένα επίπεδο αξιοπρέπειας, παίρνοντας σαν αντάλλαγμα την συγκατάβαση του για το σύστημα. Συνάμα ήταν και το ατού του «πολιτισμού» που μπορούσε να επιδείξει ο αναπτυγμένος καπιταλισμός. 

Οι εικόνες της αθλιότητας ερχόντουσαν από αλλού, από μακριά, και ήταν τόσο σύνηθες, στην θέα τους, να ακούς Βρετανούς - εγγλέζους κυρίως - να λένε ‘we’re so lucky! We really are!’(είμαστε τόσο τυχεροί! Πραγματικά!). Τέτοια πολυτέλεια ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη  για την Ελλάδα μας, για το «λίκνο του ευρωπαϊκού πολιτισμού»...

**********

Το ΚΚΕ δεν περιπαίζει. Λέει ότι η κρίση είναι καπιταλιστική, κι ότι απόδειξη γι αυτό είναι ότι η ίδια πολιτική εφαρμόζεται κι αλλού στην ΕΕ, κι εκεί που δεν έχουν επιβληθεί μνημόνια (ακόμα). Το παρακάτω κείμενο «έρχεται στα λόγια» του ΚΚΕ. Πρόκειται για ελεύθερη απόδοση ενός άρθρου από τους Financial Times (την τυπική εφημερίδα των Βρετανών χρηματιστών). Δεν μπορούν να μην αναφερθούν στο πασιφανές. Η αθλιότητα διογκώνεται…

********

Ο αριθμός των ανθρώπων στη Βρετανία που καταλήγουν σε τράπεζες τροφίμων έκτακτης ανάγκης για να επιβιώσουν υπερδιπλασιάστηκε, με βάση στοιχεία που εκτέθηκαν την Τετάρτη, καθώς ο πληθωρισμός μειώνει τα εισοδήματα και οι περικοπές των κρατικών δαπανών ωθούν  εκατοντάδες χιλιάδες σε κρίση.

Το Τράσσελ Τραστ (Trussell Trust), μια φιλανθρωπική οργάνωση η οποία διαχειρίζεται το μεγαλύτερο δίκτυο των τραπεζών τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο, διαπίστωσε ότι ο αριθμός των ατόμων που παραπέμπονται στα κέντρα του αυξήθηκε αλματωδώς, σχεδόν στις 350.000 στο έτος μέχρι τον Απρίλιο του 2013, σε σύγκριση με τις 130.000 την προηγούμενη χρονιά. Η οργάνωση αυτή εκτιμά ότι περίπου τα μισά νοικοκυριά που βοήθησε είχαν τουλάχιστον ένα μέλος που εργαζόταν, και το ένα τρίτο είχαν παιδιά. Η αύξηση της ζήτησης κατά 170 % για τρόφιμα έκτακτης ανάγκης είναι άμεσο αποτέλεσμα  της λιτότητας της κυβέρνησης πάνω στα φτωχότερα νοικοκυριά, εν μέσω ανησυχιών για την επίδραση στη ζήτηση, καθώς οι καταναλωτές περικόβουν τις καθημερινές δαπάνες.

Το Trussell  δεν δέχεται στις τράπεζες τροφίμων του ανθρώπους που μπαίνουν και ζητούν βοήθεια, χωρίς να έρχονται συστημένοι από αναγνωρισμένες υπηρεσίες πρώτης γραμμής, όπως οι γενικοί παθολόγοι (general practitioners – GPs) των τοπικών ιατρείων τους,  το Κέντρο Εργασίας, ένας κοινωνικός λειτουργός, ή η αστυνομία. Για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, το υψηλότερο ποσοστό των τροφίμων έκτακτης ανάγκης προορίζεται για εργαζόμενα νοικοκυριά, πράγμα που απεικονίζει την ευρύτερη τάση στην αγορά εργασίας μετά την ύφεση, όπου πολλές νέες θέσεις εργασίας αφορούν μερική απασχόληση, προσωρινή και χαμηλά αμειβόμενη - που σημαίνει ότι ακόμη και εκείνοι που εργάζονται μερικές φορές παλεύουν να βάλουν φαγητό στο τραπέζι τους.

Ο Simon Wright (που εργάζεται σε μια εκκλησία της φιλανθρωπικής οργάνωσης ‘Salvation Army’ στο ανατολικό Λονδίνο, στην οποία στεγάζεται η τράπεζα τροφίμων Tower Hamlets) δήλωσε ότι «Πολλοί άνθρωποι που βλέπουμε στη δουλειά είναι εργαζόμενοι. Αυτό ήταν πραγματικό σοκ […] Γνωρίζουμε ότι πολλοί άνθρωποι κάνουν ο, τι μπορούν. Ότι απασχολούνται σε μια δουλειά, ότι δεν μπορούν να βρουν μια άλλη δουλειά που να πληρώνει περισσότερα, ότι πληρώνουν ενοίκιο, νερό, δημοτικούς φόρους, ηλεκτρικό, και ειλικρινά παλεύουν να αγοράσουν τρόφιμα για τις οικογένειες τους. "

Σημειωτέο ότι τα στοιχεία αυτά του Τράσσελ Τραστ είναι προγενέστερα της 1^ης  Απριλίου. Έκτοτε, μια σειρά από βασικές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας άρχισαν να ισχύουν. Ο Chris Mould, εκτελεστικός πρόεδρος της φιλανθρωπικής οργάνωσης, είπε ότι η ζήτηση θα συνεχίσει να αυξάνεται. "Έχουμε ήδη δει μια σημαντική αύξηση τις τελευταίες εβδομάδες στον αριθμό των ανθρώπων που μας έχουν παραπέμψει, λόγω των περικοπών στα επιδόματα στέγασης, τις μειώσεις στα όρια επιδομάτων που μπορεί να πάρει κάποιος, και της αποκέντρωση του κοινωνικού ταμείου (social fund) προς τις τοπικές αρχές," Αυτό βάζει επιπρόσθετη πίεση στα τοπικά υποκαταστήματα, διότι το 90 % των προμηθειών βασίζονται σε δωρεές τροφίμων από το κοινό, και το προσωπικό τους αποτελείται κυρίως από εθελοντές.

Ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον εξήρε τα φιλανθρωπικά ιδρύματα με τράπεζες τροφίμων ως παράδειγμα του ‘the “Big Society” in action’ («Μεγάλη Κοινωνία» σε δράση), ενώ ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα τρόφιμα, Olivier de Schutter, έχει προειδοποιήσει ότι αυτό δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως «υποκατάστατο» για ένα σύστημα πρόνοιας . Η Ντενίζ Bentley, η οποία ίδρυσε την Τράπεζα Τροφίμων Tower Hamlets δυόμισι χρόνια πριν, δηλωσε ότι  "η περίοδος των τελευταίων εβδομάδων ήταν πραγματικά δύσκολη, όχι μόνο για τον εαυτό μου, αλλά και για τους άλλους διαχειριστές στην τράπεζα τροφίμων. Μας πιέζουν έτσι που να καλύψουμε το κενό που τώρα δημιουργείται από τις μεταρρυθμίσεις κοινωνικής πρόνοιας - και δεν είμαστε γι αυτό. Είμαστε κατάλληλοι  μόνο για βραχυπρόθεσμη βοήθεια. "

Ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εργασίας και Συντάξεων, δήλωσε: «οι αλλαγές στην πρόνοια θα βελτιώσουν τις ζωές ορισμένων από τις φτωχότερες οικογένειες στις κοινότητές μας, με το Universal Credit (οικουμενική Πίστωση) απλουστεύεται η σύνθετη πληθώρα των παροχών, βελτιώνοντας την θέση τριών εκατομμυρίων ανθρώπων."

*****

Σε μια από τις πλουσιότερες καπιταλιστικές χώρες του κόσμου, εκατομμύρια κάτω από το επίπεδο αθλιότητας.Οικογένειες, όπου οι γονείς να μην μπορούν να προσφέρουν φαγητό στα παιδιά τους. Άνθρωποι να δουλεύουν και να μην τους φτάνει το μεροκάματο για τα πλέον απαραίτητα.. Υποσιτισμένα παιδιά 

Πρόκειται κυριολεκτικά για ένα αίσχος και συνάμα για ένα δράμα. Δεν θα ήταν ατυχές να πούμε ότι οι Βρετανοί  έχουν κανονικά εισέλθει στην περίοδο των «περασμένων μεγαλείων». Μόνο που τα περασμένα μεγαλεία αφορούν τον λαό που (στην πλειονότητα του)  νόμιζε ότι είχε μερίδιο στην πίτα της αυτοκρατορίας. Όχι τους ταγούς του.

Μ