Ο κόσμος αδυνατεί να διδαχτεί από την ιστορία

Ο κόσμος αδυνατεί να διδαχτεί από την ιστορία γιατί η ιστορία είναι τέχνη περισσότερο από επιστήμη. Γιατί η ιστορία γράφεται από τους εκάστοτε νικητές, όπως λέει το σοφό κλισέ.

Αδυνατεί επειδή ο καθένας μας, από πριν γεννηθούμε ακόμα, είναι ταγμένος στο ένα ή στο άλλο στρατόπεδο και  με το που αρχίσει να σκέφτεται και να μιλάει μαθαίνει να απολογείται γι αυτό. Να απολογείται για το στρατόπεδο του πατέρα του αρχικά, που στην πορεία το πιθανότερο είναι να γίνει το  δικό του (κι αυτό όχι γιατί ωρίμασε, αλλά  μάλλον γιατί εκεί ανήκε ή ανήκει κι ο  πατέρας του).

Αδυνατεί γιατί το "ανήκω σε τούτο, το δικό μου στρατόπεδο"  χρειάζεται την πίστη ότι "το δικό μου είναι καλύτερο". Αδυνατεί διότι αυτή η πίστη είναι πιο δύσκολο να ξεριζωθεί απ' ότι ο φρονιμίτης.
Ο κόσμος αδυνατεί να διδαχτεί από την ιστορία.

Αδυνατεί γιατί η υπερίσχυση του στρατοπέδου 'μας' καθίσταται ζωτικό συμφέρον, γίνεται υπεράσπιση της υπόθεσης 'μας' και αυτό με την σειρά είναι σημαντικότερο από την ομολογία της αλήθειας, όταν αυτή η ομολογία χρησιμοποιείται εναντίον μας από τον εχθρό μας στο άλλο στρατόπεδο ο οποίος, είμαστε πεπεισμένοι, λέει ψέματα.

Αδυνατεί καί γιατί είναι τέτοια η ψυχολογία μας που τείνουμε να προτιμάμε το ψέμα αν η αλήθεια απειλεί την ταυτότητα μας και την εικόνα που διατηρούμε για τον εαυτό μας αλλά και κυρίως   γιατί είναι τέτοια η  οικονομία μας που καθιστά " απωθημένο" οτιδήποτε αντιτίθεται στην πεμπτουσία της: στην εκμετάλλευση  ανθρώπου απο άνθρωπο .

Αδυνατεί γιατί ο πόλεμος είναι συνέχεια της εκμετάλλευσης ανθρώπου και της φύσης απο άνθρωπο.

Αδυνατεί και θα αδυνατεί διότι ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει.

Αδυνατεί διότι οι εργάτες, που δεν έχουν συμφέρον να λένε ψέματα για την εκμετάλλευσή τους, δεν γράφουν ιστορία και οι περισσότεροι στις μέρες μας ούτε καν την διαβάζουν. Γιατί οι αστοί που την γράφουν έχουν κάθε συμφέρον να λένε ψέματα και κάθε μέσο να τα διαδίδουν σε έκταση και ένταση τέτοια που οι ίδιοι οι ψεύτες να πιστεύουν τα ψέματα τους.

Αδυνατεί διότι εφόσον  είμαστε χωρισμένοι σε τάξεις, η υπέρβαση του διαχωρισμού μας σε στρατόπεδα είναι αδύνατη, ή μάλλον δυνατή μόνο αν μετατραπούμε σε μεταλλαγμένους υπανθρώπους, στην καλύτερη περίπτωση κάτι  σαν μέλισσες που στερούνται κριτικής συνείδησης της κοινωνικής τους δομής.

Αδυνατεί διότι η ιστορία, ειδομένη είτε σαν γίγνεσθαι είτε σαν αφήγηση του (στην οποία δεν μπορεί να βασιστεί  κανείς εχέφρων για να φτάσει πρώτα πριν δρέψει τον καρπό της αλήθειας), δεν έχει πλησιάσει καν το τέλος της και δεν θα το πλησιάσει όσο υπάρχουν τάξεις.