η διακριτική ευχέρεια του κράτους

- Υπάρχουν δικαιώματα στην χώρα μας, και γενικά στον καπιταλισμό;

- Θεωρητικά, βεβαίως και υπάρχουν και δεν είναι απλά  ρητές διακηρύξεις είναι και καταγεγραμμένα.

- Μπορεί ο πολίτης στην πράξη να ασκήσει αυτά τα δικαιώματα;

- Εξαρτάται.

- Απο τι;

- Από πολλά. Η πρώτη προϋπόθεση είναι ο πολίτης να έχει την οικονομική δυνατότητα ν’ ασκήσει το δικαίωμα του. Και δεν την έχει πάντα. Η  άσκηση του δικαιώματος δεν έρχεται δωρεάν... Το μεν δικαίωμα μπορεί να ορίζεται ως οικουμενικό, η δε δυνατότητα να ασκηθεί το δικαίωμα σ’ αυτό το σύστημα είναι κάθε άλλο παρά οικουμενική.

 Η δεύτερη είναι η γνώση. Ο πολίτης πρέπει να γνωρίζει το δικαίωμα του για να έχει την  δυνατότητα να το ασκήσει.

- Μα δεν υπάρχουν νομικοί που μπορούν να συμβουλέψουν τον πολίτη;

- Υπάρχουν, αλλά ο νόμος είναι κυκεώνας και λαβύρινθος – και συχνά ούτε οι νομικοί μπορούν να βρουν άκρη… Μετά, το πρώτο τους μέλημα είναι το δικό τους συμφέρον. Οι νομικοί κοστίζουν, οπότε καταλήγουμε πάλι στην πρώτη προϋπόθεση της δυνατότητας άσκησης του δικαιώματος.

- Από τι άλλο εξαρτάται;

- Από το αν η άσκηση του δικαιώματος κρίνεται συμφέρουσα για το σύστημα ή όχι. Αν η άσκηση κριθεί ασύμφορη, το σύστημα, έχοντας παραχωρήσει την άσκηση του δικαιώματος υπό όρους, συμπεριλαμβανόμενων και νομικών όρων, διατηρεί  την λεγόμενη « διακριτική του ευχέρεια», να  επιτρέψει ή να αποτρέψει την άσκηση του. Οι όροι αυτοί αποτελούν ερμηνευτικές συμπληγάδες μέσα απο τις οποίες πρέπει να περάσει η άσκηση του δικαιώματος. Όταν λοιπόν κρίνεται ασύμφορη η άσκηση, οι οικονομικά και πολιτικά κυρίαρχες δυνάμεις μπορούν ν’ ασκήσουν πίεση στο νομοθετικό σώμα που έχει ερμηνευτικές εξουσίες, έτσι έστω οι ερμηνείες να είναι τέτοιες που να εναρμονίζονται στο τι κρίνεται ως συμφέρον για το σύστημα.

- Μα τότε γιατί υπάρχουν τα δικαιώματα;

- Τα δικαιώματα υπάρχουν για να νομιμοποιούν την δυνατότητα του συστήματος να αφαιρεί την δυνατότητα από τον πολίτη να τα ασκεί.

- Αυτό ακούγεται αντιφατικό!

- Δεν είναι δική μου η αντίφαση. Είναι του συστήματος

*****
.  

ένα παραδειγμα:

(απόσπασμα από την επιστημονική τοποθέτηση του νομικού Γιώργου Γιάνναρου σε συντευξη του με το Παναγιώτη Μένεγο)

- Δικαιούται να ζητά άδεια ο Νίκος Ρωμανός; Θεωρητικώς ναι, βάσει του ισχύοντος πλαισίου του Σωφρονιστικού Κώδικα της χώρας μας (Ν.Ν. 2776/1999 ΦΕΚ 291). Πλέον συγκεκριμένα το αίτημα για χορήγηση εκπαιδευτικής άδειας (υπάρχουν και άλλες φυσικά κατηγορίες αδειών κρατουμένων που αναγράφονται ρητά στον Κώδικα ) εδράζεται στο άρθρο 35 παρ. 1 και 6 του Σωφρονιστικού Κώδικα, το οποίο αναγράφει πως:
Η εκπαίδευση των κρατουμένων αποβλέπει στην απόκτηση ή συμπλήρωση εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων, καθώς και στην επαγγελματική κατάρτισή τους.” …..“ όσοι έχουν συμπληρώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές στη δευτεροβάθμια ή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με εκπαιδευτικές άδειες, σύμφωνα με το άρθρο 58 του παρόντος.”

- Υποχρεούται να δώσει την άδεια η Πολιτεία; Όχι. Δεν υποχρεούται το αρμόδιο συμβούλιο που ορίζει το άρθρο 70 του Σωφρονιστικού Κώδικα να χορηγήσει εκπαιδευτική άδεια. Εξετάζει τις νομικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις της αίτησης και είναι στη λεγόμενη διακριτική του ευχέρεια να προβεί στη χορήγηση της άδειας.