Περί πορνείας 2

[Συνέχεια. Δείτε προηγούμενο εδω]

Β

Μια Διαχρονική Συνθήκη Εκπόρνευσης 

Άλλαξε κάτι ουσιαστικό στις συνθήκες που, κατά τη διάρκεια της Βικτωριανής εποχής, οδηγούσαν γυναίκες στην επιλογή της πορνείας ως επάγγελμα;

Σίγουρα ναι. Οι γυναίκες της εποχής μας, σε καθεστώς αστικής δημοκρατίας και σε χώρες ανεπτυγμένου καπιταλισμού, έχουν σίγουρα περισσότερο έλεγχο του σώματός τους και του τρόπου με τον οποίο συναντούν το αντίθετο φύλο συνάπτοντας ερωτική ή και απλά σαρκική σχέση. Το ίδιο ισχύει γενικά και σε αναφορά με οποιονδήποτε σεξουαλικό προσανατολισμό. Ανάλογα, η θέση της γυναίκας στην παραγωγή έχει βελτιωθεί και, με αγώνες, έχει υποχωρήσει, ως ένα σημαντικό βαθμό, η ανισότητα μεταξύ φύλων. Περισσότερη ανεξαρτησία, συνεπώς, χαίρεται και στη θέση που κατέχει μέσα στην οικογένεια, ή απλά σε μία μόνιμη σχέση, γαμήλια ή μη.

Μεσολάβησαν το φεμινιστικό κίνημα και η λεγόμενη "επαναστάση" της σεξουαλικής απελευθέρωσης, που μπορεί μεν να θεωρηθεί ότι συνέβαλλαν ώστε ν'  αλλάξει η θέση της γυναίκας στο αναπτυγμένο καπιταλιστικό σύστημα, αλλά και ότι ήταν πολιτιστικό γνώρισμα αλλαγών που ήδη είχαν δρομολογηθεί. Δεν παραγνωρίζεται ότι από χρόνους αμνημόνευτους η θέση ανισοτιμίας της γυναίκας ήταν, κι εξακολουθεί να είναι, όχι απλά αφύσικη, μα συνάμα και βίαια καταπιεστική και καταχρηστική προς εξεινην. Ούτε, συνεπώς, πως αυτή η ίδια η φύση της ανισοτιμίας ήταν ο λόγος για το οποίο δόθηκαν μάχες για να κερδηθούν τα όποια δικαιώματα χαίρει η γυναίκα στις μερες μας και σε κάποιους τόπους. Ωστόσο, υποθέτω, πως λιγότερα θα είχαν κερδηθεί αν δεν ήταν και συμβατά  με την τάση του αναπτυσσόμενου καπιταλισμού - πρώτο, να ενσωματώσει ολοένα και περισσότερες γυναίκες στην παραγωγή - σε όλα τα επίπεδα δομής και ιεραρχίας, που σήμανε και ανάγκη εξύψωσης του μορφωτικού επιπέδου της, και δεύτερο, σε συνδυασμό με το πρώτο, να μετριάσει την ανδροκρατική τάση που επέβαλε και διατηρούσε συνθήκες στις οποίες η γυναίκα παρέμενε κάτι λιγότερο από "πολίτης δευτέρας κατηγορίας"... Το δεύτερο, σαν κατάλοιπο της ακραίας πατριαρχίας, που συνδυάστηκε με την εμφάνιση και άνοδο της ατομικής ιδιοκτησίας και της κυριότητας και κατοχής των μέσων παραγωγής, και που είναι εμφανές από τουλάχιστον την εποχή της Γεωργικής Επανάστασης (περίπου πριν δέκα χιλιάδες χρόνια), λειτουργούσε  πλέον σαν τροχοπέδη για την ανάπτυξη του καπιταλισμού.

Επιγραμματικά: για να ενταχθεί χωρίς εμπόδια στην παραγωγή, η γυναίκα έπρεπε να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο πρωτίστως στο σώμα της. Το σώμα της έπρεπε να είναι λιγώτερο διαθέσιμο αποκλειστικά στον "άντρα του οίκου της" και να γίνει πιο διαθέσιμο γενικά  στον "άντρα του δήμου της". Η λεγόμενη "σεξουαλική απελευθερωση", που καθόλου παραδόξως επηρρεάσε τη συμπεριφορά της γυναίκας περισσότερο από αυτή του άντρα (και με την έννοια ότι έγινε πιο δικαιωματικό για τη γυναίκα να διεκδικεί και να πράττει όπως κι ο άντρας χωρίς η δική της πράξη, και μόνο η δική της, σαν γυναίκα να θεωρείται ανήθικη - αίφνης, να συνάπτει προ-γαμιαίες ή και εξωγαμιαιες σχέσεις), κατά μία θεώρηση, κατέστησε ευκολότερο το να "τη βάλει στο χέρι" κι ο καπιταλιστής στο χώρο της παραγωγής (κι όχι μόνο).

Οι προαναφερθείσες αλλαγές στον αναπτυγμένο καπιταλισμό, να προστεθεί εδώ, έγιναν και με φόντο τη θέση της γυναίκας στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, όπου η ισοτιμία της γυναίκας κατοχυρώθηκε και θεσμικά. Η ανατροπή του σοσιαλισμού έθεσε σε κίνηση μία παγκόσμια διαδικασία αφαίρεσης δικαιωμάτων που εθεωρούντο δεδομένα σαν κατακτήσεις. Τίποτε, λοιπόν, δεν μας δίνει σιγουριά ότι τα κεκτημένα, σε ό,τι αφορά τη θέση της γυναίκας, δεν θα προσβληθούν όταν όλα δείχνουν πως, αν αυτή η αγριότητα συνεχιστεί, οδηγούμαστε πίσω σε μία νέα, εντονότερα εφιαλτική κοινωνία με χαρακτηριστικά μεσαίωνα.

Αλλά όποιες αλλαγές κι αν έγιναν, το ερώτημα παραμένει: άλλαξε κάτι ουσιαστικά στη συνθήκη εκπόρνευσης της γυναίκας η οποία, γενικά, έχει να κάνει με τη φύση ενός συστήματος που είναι δομημένο και διαχέεται από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο; Έπαψε η αθλιότητα, που το ίδιο το σύστημα προκαλεί, να χρησιμοποιείται και σαν οπλο για την βίαια εμπορευματοποίηση κι αυτών που το σύστημα παρουσιάζει ως όσια και ιερά;
Ας απαντήσει  μία εργαζόμενη στη βιομηχανία του σέξ της σημερινής Βρετανίας:

"Η ιστορία μου είναι η ίδια όπωςως αυτές που αφορούν πολλές χιλιάδες ανθρώπων που αδυνατούν να βρουν σταθερή, αξιοπρεπώς αμειβόμενη εργασία. Η ιστορία μας είναι ιστορία λιτότητας, είμαστε παντού, τρεφόμαστε με πενιχρά επιδόματα, σε εργασία μερικής απασχόλησης και μερικές περιστασιακές δουλειές. Μερικοί από εμάς ανοίγουν μία δουλειά  σαν αυτοαπασχολούμενοι. Κάποιοι από εμάς κάνουν ιστοσελίδες, κάποιοι από εμάς επισκευάζουν αυτοκίνητα, και ορισμένοι από εμάς κάνουν σεξουαλική εργασία.

Μπήκα στην εργασία του σεξ, μαζί με τόσα άλλα άτομα, ως απλή λύση στους φρικτούς κινδύνους της φτώχειας. Δεν είμαι εργαζόμενη του σεξ εξαιτίας μιας οδυνηρής ιστορίας. Δεν είμαι εργαζόμενη του σεξ, επειδή είμαι ψυχικά ασθενής, ή επειδή έχω ιστορικό κακοποίησης, ή επειδη έχω θέματα  μπαμπά, ή γιατί θέλω να τραβήξω την προσοχή άλλων σε μένα. Μερικές φορές είναι υπέροχο και μερικές φορές είναι δύσκολο, και δεν είναι μια δουλειά για όλους, αλλά το έργο του σεξ είναι η δουλειά μου. Είναι μια δουλειά που μπορώ να κάνω, είμαι καλή σ' αυτό. Παρέχει για μένα. Όταν πουλώ τη σεξουαλικότητά μου ως προϊόν, η μόνη διαφορά ανάμεσα σε μένα και καποιον άλλον εργαζόμενο υπηρεσίας, ή άλλον ερμηνευτή στην βιομηχανία ψυχαγωγίας, έγκειται στη σεξουαλική φύση της εργασίας. Φυσικά, η σεξουαλική εργασία μπορεί να είναι έντονη και επικίνδυνη, και φυσικά το να καθίσταται παράνομη δεν κάνει τίποτα για να ανακουφίσει αυτούς τους παράγοντες. Η ακτιβίστρια Τζένη Περλ, του αγγλικου Συλλόγου πόρνων, [English Collective of Prostitutes] είπε:

 Βγαίνω έξω στη δουλειά τώρα λόγω των οικονομικών πιέσεων. Τα επιδόματα δεν καλύπτουν το κόστος του φυσικού αερίου, ηλεκτρικό, τα τέλη του νερού, την αντικατάσταση του εξοπλισμού των νοικοκυριών. Δεν μπορώ να ζήσω με τα επιδόματα μακροπρόθεσμα. Όταν χρειαζομαι ν' αγοράσω ένα παλτό ή παπούτσια, δεν μπορώ να το κάνω. Τα περισσότερα από τα άλλα κορίτσια ή γυναίκες που συναντώ στο δρόμο είναι εκεί για πολύ παρόμοιους λόγους, καθαρά για να κρατήσουν τις οικογένειές τους μαζί τους, για να μην καταλήξουν τα παιδιά τους σε κρατική πρόνοια. Τους δίνει ένα μικρό βαθμό ελέγχου σχετικά με το πότε πρέπει να έχουν θέρμανση στο σπίτι ή όχι, αντί να αναγκάζονται να μείνουν στο κρεβάτι κάτω απ' τα σκεπάσματα για να μην κρυώνουν. Βγαίνουν έξω για μια ώρα και κάνουν αρκετά χρήματα για να πληρώσουν έναν λογαριασμό. Μερικές φορές αυτό είναι το μόνο που ελέγχουμε, η μόνη επιλογή που έχουμε στη ζωή μας. Μπορούμε να μείνουμε στο κρεβάτι, να ζούμε σε εξαθλίωση, επιβιώνοντας  με ψωμί και μαρμελάδα, αλλά προσωπικά αισθάνομαι ότι μου αξίζει περισσότερο απ' αυτό, και το ίδιο και η κόρη μου. Γιαυτό επιλέγω να πάω στο δρόμο και να κερδίσω κάποια χρήματα, γιατί θέλω μια καλύτερη ζωή. Αυτό που κάνω δεν είναι ανέντιμο. Είναι σκληρή δουλειά. Εγώ δεν θα το έκανα αν είχα άλλη επιλογή. Αλλά τώρα που έχω αποκτήσει ποινικό μητρώο ως πόρνη, είναι η μόνη δουλειά που μπορώ να κάνω που μου επιτρέπει να κερδίσω κάποια χρήματα χωρίς να παραμελώ την κόρη μου. Λόγω της αναπηρίας της κόρης μου, όταν πάω έξω οφείλω να κερδίσω  60 λίρες μόνο για την κάλυψη της πληρωμής αυτού που την συμπαραστέκεται όταν λείπω, παρότι είναι είκοσι πέντε ετών, προτού βγάλω χρήματα για να πληρώσω τους λογαριασμούς".[1]

Το αφήγημα της γυναίκας που εργάζεται ως "υπηρέτρια του σεξ" μιλά για την εκπόρνευση της, μέσω της επιβεβλημένης οικονομικής της εξαθλίωσης, από την οποία προσπαθεί να αποδράσει μ' αυτό τον τρόπο. Όταν οι οικονομικές συνθήκες οδηγούν την γυναίκα να ενοικιάζει το σώμα της για επ' αμοιβή σεξουαλική χρήση και συχνά κατάχρηση απο έναν άλλον, τον οποιονδήποτε άλλον, που δεν την βλέπει παρά σαν σαρκικό αντικείμενο,  όσο κι αν η εργάτρια του σεξ προσπαθεί να το δει αυτό απενεχοποιημένα (και όντως η ενοχή γι αυτήν την συνθήκη δεν είναι δική της), η αλήθεια είναι ότι ότι η ίδια έχει γίνει θύμα μιας βαθιάς ηθικής εξαθλίωσης (πέραν της οικονομικής) την οποία το ίδιο το σύστημα που την εξαθλιώνει διατηρεί και εκφράζει, ως μία διεστραμμένη εκδοχή ηθικολογίας, σαν όρο για την αξιολόγησή της σαν άνθρωπο. Αυτή η διεστραμμένη εκδοχή ηθικολογίας χαρακτηρίζει την νοοτροπία  του αστού που κατακρίνει ως έκπτωτη κι ανήθικη την γυναίκα της οποίας το σεξουαλικότητα αγοράζει, και συνουσιάζεται μ' αυτήν σε ωμά ζωώδες επίπεδο,  απενεχοποιημένα δήθεν, παραβλέποντας εντούτοις την βαθύτερη δική του ηθική κατάπτωση· δηλαδή το να θεωρεί τα πάντα εμπορεύσιμα κι εκμετάλλευσιμα, και άρα οτι τα πάντα μπορεί να τ' αγοράσει προς όφελος και τέρψη του, φτάνει να έχει το χρήμα, κι ότι ο ίδιος, άμεσα ή έμμεσα, στις συνθήκες που αυτός επιβάλει, την βγάζει στην αγορά για να την πουλά. Κι αν ο αστός θεσμοθετεί ενίοτε κατά της πόρνης, το κάνει για να την διατηρήσει μέσα σε διαχειρίσιμο κι ελεγχόμενο πλαίσιο, που καθαυτό είναι επιβεβαίωση του χαρακτηρισμού της ως "έκπτωτης γυναίκας".

Ο αστός με τη διεστραμμένη ψευτο-ηθική του λοιπόν,, "κάνει τα στραβά μάτια" στο γεγονός ότι το "φυσικό ενδιαίτημα", μέσα στο οποίο εμφανίζεται η πόρνη που καταδικάζει ως ανήθικη, είναι ο εκμαυλισμός κάθε πτυχής της ζωής με την  αρχή της της ανταποδοτικότητας που επιβάλει σε κάθε συναλλαγή μεταξύ ανθρώπων. Έτσι, αυτή η βαθύτερη ηθική κατάπτωση διαβρώνει τη σχέση του αστού εν γένει με την γυναίκα . Την βλέπει αντιφατικά, ταυτόχρονα σαν "Μαντόνα και/ή σαν πουτάνα". Τη σύζυγό του, υποκινούμενος από μία αρρωστημένη κτητικότητα, τη θέλει να είναι η "αγνή Μαντόνα", ενώ είναι πανέτοιμος να εκμαυλίσει την σύζυγο, ή την κόρη του άλλου, η οποία καθίσταται από τον ίδιο αυτόματα "πουτάνα" επειδή δέχτηκε να παίξει το ίδιο  παιχνίδι μαζί του. Μα ήδη στο δικό του γάμο, που συχνα είναι γάμος βολέματος, έχει εκπορνεύσει τη σχέση του. Όπως έγραφε ο Engels: "ο γάμος βολέματος  [marriage of convenience], καταλήγει συχνά σε γάμο πορνείας - μερικές φορές και για τους δυό συντρόφους, αλλά περισσότερο κοινά για την γυναικα". [2]

Στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο, οι Μαρξ και Ενγκελς γράφουν:

"Ο αστός βλέπει τη συζυγο του σαν εργαλείο παραγωγης. [...] Οι μπουρζουάδες, δεν είναι ευχαριστημένοι που έχουν στη διάθεσή τους γυναίκες και κόρες των προλετάριων, για να μη μιλήσουμε για κοινές πόρνες, παίρνουν και τη μεγαλύτερη ικανοποίηση να αποπλανούν ο ένας την γυναίκα του άλλου". [3]

Η γυναίκα λοιπόν, σαν εργαλείο ή σαν εμπόρευμα, είναι αναπόφευκτη συνθήκη στον καπιταλισμό. Όσο πιο οικουμενική καθίσταται αυτή η βασικά και χυδαία οικονομική συνθήκη, τόσο η φύση της ανθρώπινης σχέσης θα αλλοιώνεται προς  αυτό που σβήνει τη διαφορά του ανθρώπου από το ζώο, προς μιαν αποκτήνωση.  Φανταστείτε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι δεν σχετίζονται παρακινούμενοι από φυσική και συναισθηματική ανάγκη, αλλά μόνο ψυχρά υπολογιστικά και "ανταποδοτικά". Φανταστείτε τη μάνα να μη θηλάζει το μωρό της παρά μόνο αν βλέπει το γάλα που του δίνει σαν εμπόρευμα και τον θηλασμό σαν επι πληρωμή υπηρεσία, ή τελικα, σαν "δάνειο" το οποίο απαιτεί να επιστραφεί σε είδος ή σε μορφή χρήματος και με τόκο!

Τη βαθύτερη σχέση της πορνείας με το σύστημα που στέκει πάνω στην χρήση και κατάχρηση ανθρώπου από άνθρωπο την εξέθεσε ο Μαρξ, γράφοντας:

 "ή πορνεία είναι μονάχα μία  ειδική έκφραση της γενικότερης πορνείας του εργάτη, και εφόσον είναι μια σχέση στην οποία εμπίπτει όχι μόνο η πόρνη, αλλά κι αυτός που την εκπορνεύει - και η αποστροφή προς τον τελευταίο είναι ακόμα μεγαλύτερη - κι ο καπιταλιστής πέφτει κάτω από την ίδια επικεφαλίδα".[4]

Η σχέση "πόρνη - πελάτης" θα  είναι πάντα "αφορισμένη", γιατί με τον αφορισμό της διαγράφεται η βαθύτερη σχέση της πορνείας με το σύστημα, ενώ συνάμα  γίνεται διαχειρήσιμη και ελεγχόμενη από το ίδιο σύστημα. Και όχι διότι στον αντίποδά της  βρίσκεται το ιδανικό της ανθρώπινης σχέσης όπου ο έρωτας (το σαρκικό) δεν διαχωρίζεται τεχνητά από την αγάπη (συνδυασμένη επίσης με σεβασμό και γνησιότητα) μεταξύ δύο ανθρώπων, κι όπου τα δυο συνιστούν ενα αδιαχώριστο σύνολο, που καθιστά την επαφή στην  ανθρώπινη σχέση δώρο κι όχι αγοραπωλησία.


✴✴✴✴✴

1. Magpie Corvid, Marxism for Whores ://salvage.zone/corvid_all.html

2. F. Εngels, The Origin of the Family, Private Property, and the State,

https://www.marxists.org/archive/marx/works/1884/origin-family/

3. K. Marx and F.Engels, The Manifesto of the Communist Party, 1848,
https://www.marxists.org/archive/marx/works/1848/communist-manifesto/

4.  K.Marx, Economic and philosophical manuscripts, 1844.
 http://www.marxists.org/archive/marx/works/1844/manuscripts/comm.htm”[2]