Γιατί μιλάνε για εργαζόμενους - νομάδες;

-- Με αφορμή την κρίση, επανέρχεται στο προσκήνιο η κινητικότητα στην εργασία. Πού στοχεύει και ποιον υπηρετεί;

Η Price Water Coopers (PwC) είναι μια πολυεθνική εταιρεία, με έδρα τη Μ. Βρετανία, που ασχολείται με την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Σύμφωνα με έρευνα που συνέταξε για λογαριασμό τους, τα επόμενα χρόνια, οι γεννηθέντες από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 ή τις αρχές της δεκαετίας του 1980, ως τις αρχές της δεκαετίας του 2000, θα μετατραπούν σε «νομάδες», προκειμένου να βρουν εργασία. Η εταιρεία προβλέπει ότι την οκταετία από το 2013 έως και το 2020, το ποσοστό διασυνοριακών μετακινήσεων εργαζομένων θα αυξηθεί κατά 50% συγκριτικά με την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, κατά την οποία το ποσοστό αυξήθηκε κατά 25% συγκριτικά με τη δεκαετία 1991 - 2000. Η προβλεπόμενη νέα αύξηση οφείλεται κυρίως στο μεγάλο αριθμό των γυναικών που θα μεταναστεύσουν για να βρουν εργασία. Σύμφωνα με την εταιρεία, «το ποσοστό των γυναικών που θα αναζητήσουν εργασία εκτός της χώρας καταγωγής τους, έχει ήδη διπλασιαστεί από 10% σε 20% την τελευταία δεκαετία και αναμένεται να φθάσει το 27% έως το έτος 2020». Οι πιο διαδεδομένοι προορισμοί για τους εργαζόμενου - «νομάδες», όπως τους χαρακτηρίζει, θα είναι αγγλοσαξονικές χώρες και συγκεκριμένα οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Αυστραλία. Η PwC θεωρεί ακόμα ότι τα επόμενα χρόνια θα προκύψουν νέες μορφές οικονομικής μετανάστευσης και καλεί τις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν με αυτές. Μια από τις αλλαγές που θα έρθουν αφορά τις μετακινήσεις μισθωτών που απασχολούνται στον κλάδο των υπηρεσιών.

Οι μετακινήσεις αυτές, μάλιστα, δε θα είναι μακροπρόθεσμες, αλλά βραχυπρόθεσμες. «Ενώ έως τώρα όσοι μισθωτοί μετακινούνταν σε άλλη χώρα μετατρέπονταν σε μόνιμους κατοίκους της χώρας αυτής, στο μέλλον η παραμονή τους στην ξένη χώρα ίσως να διαρκεί λιγότερο και από 12 μήνες», αναφέρει η έκθεση. Τα στοιχεία της PwC δείχνουν ότι από το 2002 έως σήμερα το ποσοστό των οικονομικών μεταναστών που μετακινήθηκαν για χρονικό διάστημα μικρότερο των 12 μηνών, αυξήθηκε από 10% σε 20%. Η κινητικότητα των εργαζομένων δεν είναι καινούρια υπόθεση. Από το 2002, στην έναρξη ακόμα εφαρμογής της στρατηγικής της Λισαβόνας, η Κομισιόν είχε προτείνει προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «ένα σχέδιο δράσης για την άρση των εμποδίων στην επαγγελματική και γεωγραφική κινητικότητα των εργαζομένων στην ΕΕ έως το 2005». Η ενθάρρυνση της κινητικότητας των εργαζόμενων ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, ήδη από το 1992, είχε περιληφθεί η ελευθερία κίνησης προσώπων στην ενιαία αγορά της ΕΕ, προκειμένου η εργατική δύναμη να αποτελεί εμπόρευμα προς πώληση σε όλη την ευρωπαϊκή επικράτεια, με βάση τις εκάστοτε ανάγκες του κεφαλαίου, ανεξάρτητα από σύνορα, τόπο καταγωγής και διαμονής. Ανάλογες παρεμβάσεις ξεκίνησαν άμεσα και στο χώρο της εκπαίδευσης, ώστε μέσω της κινητικότητας κύρια των φοιτητών, να ενθαρρύνεται η εικόνα του αυριανού περιπλανώμενου εργαζόμενου.

Τι επιβεβαιώνεται; Οτι η εργασία στον καπιταλισμό, σε ανάπτυξη και κρίση, όχι μόνο δεν είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα για όλους, αλλά για να έχει ο εργαζόμενος μεροκάματο πρέπει να συνηθίζει στην ιδέα ότι θα μετακινείται από χώρα σε χώρα, όπου υπάρχει προσφορά εργασίας, ακόμα και για λίγους μήνες! Ανάλογα προετοιμασμένος θα πρέπει να είναι για να μετακινείται από επάγγελμα σε επάγγελμα, προκειμένου να βγάζει τα προς το ζην, ανεξάρτητα από το τι σπούδασε. Η πραγματικότητα που βιώνουν εκατομμύρια νέοι στην Ελλάδα και την ΕΕ, επαληθεύει τον εφιάλτη της πλήρους κατάργησης κάθε έννοιας σταθερής και μόνιμης εργασίας, της εργασιακής περιπλάνησης για ένα μεροκάματο της πείνας, η οποία με τη σειρά της συνεπάγεται την οριστική κατάργηση δικαιωμάτων που παλιότερα διασφάλιζαν οι Συλλογικές Συμβάσεις. Θέλουν τους εργαζόμενους στα μέτρα της πλουτοκρατίας και των αναγκών της για κερδοφορία κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Γι' αυτό προωθούν το μοντέλο του «ευέλικτου» και μετακινούμενου εργαζόμενου, με τις πλέον επίσημες συνθήκες και στρατηγικές της ΕΕ. Ο καπιταλισμός σάπισε και το δείχνει σε κάθε του έκφανση. Μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους και σπουδές με εργασιακά δικαιώματα, μπορεί να εξασφαλίσει μόνο η λαϊκή εξουσία, που θα σχεδιάσει τη λαϊκή οικονομία με γνώμονα τις λαϊκές ανάγκες. Ο δρόμος της καπιταλιστικής ανάκαμψης είναι ο δρόμος της φρίκης για τους εργαζόμενους και τις λαϊκές οικογένειες.