Παγκόσμια Οικονομία: Απο Ελπίδες σε Αβεβαιότητα και Φόβο

Παγκόσμια Οικονομία: Απο Ελπίδες σε Αβεβαιότητα και Φόβο (*)

Πρόσφατα, ο δείκτες παρακολούθησης της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης του Ινστιτούτου Brookings-Financial Times εμφάνισαν απότομη πτώση για το 2012. Η παγκόσμια οικονομία περιγράφεται ως «επί ξύλου κρεμάμενη» απο αναλυτές. Η απειλή της διπλής βύθισης σε ύφεση (double-dip recession) προκαλεί αϋπνία σε ιθύνοντες χάραξης οικονομικής πολιτικής. Οι αναπτυγμένες οικονομίες πασχίζουν να αυξήσουν ασήμαντους ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ οι ταχέως αναπτυσσόμενες αναδυόμενες οικονομίες δεν μπορούν να διατηρήσουν την γνωστή ως τώρα ορμή τους. Αν κάτι πάει στραβά, και πολλά μπορούν να πανε στραβά, αυξάνεται ο κίνδυνος μιας επικίνδυνης οικονομικής ολίσθησης.

Στην εξαμηνιαία έκθεση World Economic Outlook του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, ο Olivier Blanchard, επικεφαλής οικονομολόγος του Ταμείου, είπε ότι η παγκόσμια οικονομία έχει παραλύσει από την αβεβαιότητα, η οποία εμποδίζει τις εταιρείες να επενδύουν και τα νοικοκυριά να προβούν σε δαπάνες.

«Οι ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα των ευρωπαίων πολιτικών παραγόντων να ελέγξουν την κρίση του ευρώ και οι ανησυχίες για την αποτυχία μέχρι τώρα των ιθυνόντων στις ΗΠΑ να συμφωνήσουν σε ένα δημοσιονομικό σχέδιο, σίγουρα παίζουν ένα σημαντικό ρόλο, που όμως δεν είναι προσδιορίσημος» είπε.

Η ανανεωμένη ανησυχία για την «υγεία» της παγκόσμιας οικονομίας σηματοδοτεί μια θλιβερή επιστροφή σε μία φοβική ψυχολογία, μετά από ελπίδες για ανάκαμψη της. Η παγκόσμια παραγωγή αυξήθηκε κατά 5,1 % το 2010, ενώ το 2011 βυθίζεται στο 3,8 %. Ακόμη και με την κρίση της ευρωζώνης που υπονόμευε την περυσινή αισιοδοξία, η ελπίδα ήταν ότι το 2012 θα σήμανε επιστροφή σε πιο ταχεία επέκταση, αλλά οι τελευταίες προβλέψεις του ΔΝΤ αναμένουν πλέον μόνο 3,3 % παγκόσμια αύξηση της παραγωγής, που κατανέμεται μεταξύ: 5,3 % επέκταση στις «αναδυόμενες» χώρες και μόνο 1,3 % στον ανεπτυγμένο κόσμο. Έτσι, η αργή παγκόσμια ανάπτυξη - κάτω του 2 τοις εκατό - είναι έντονα ανησυχητική.

Αυτό εγείρει ένα μεγάλο ερώτημα για κεντρικούς τραπεζίτες και υπουργούς Οικονομικών που κατέφθασαν στο Τόκιο για τις ετήσιες συνεδριάσεις του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας: είναι άραγε τα προβλήματα του κόσμου το 2012 μια προσωρινή δυσλειτουργία σε μια μακρά πορεία προς τα εμπρός, ή μήπως δικαιολογούνται οι φόβοι ότι οι τελευταίοι μήνες της φετινής χρονιάς φέρνουν τα σημάδια μια νέας καταιγίδας;

Η απάντηση εξαρτάται κυρίως από τα γεγονότα στις ΗΠΑ και την ευρωζώνη.
Οι ΗΠΑ, εξακολουθούν να είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, και επηρεάζουν δραστικά την παγκόσμια οικονομική προοπτική. Ένας σημαντικός δείκτης είναι η μείωση της ανεργίας η οποία όμως είναι πολύ αργή για την ανάκαμψη της οικονομίας. Ο φόβος στους διεθνείς κύκλους είναι ότι οι πολιτικοί δεν μπορούν να αποτρέψουν την οικονομία των ΗΠΑ να πέσει στο λεγόμενο «δημοσιονομικό γκρεμό». Δεν υπάρχει δικομματική προσπάθεια ακόμη για να μετριαστεί ο αντίκτυπος της πτώσης στον «γκρεμό» και, αν και οι περισσότεροι ειδικοί αναμένουν ότι το ζήτημα πρέπει να επιλυθεί μετά τις εκλογές της 6ης Νοεμβρίου, η αβεβαιότητα συνεχίζεται.

Αν οι ΗΠΑ υποφέρουν από αβεβαιότητα, η κατάσταση της ευρωζώνης είναι πιο κρίσιμη. Απαιτείται σημαντική δράση πριν η ευρωζώνη μπορέσει να σταθεροποιηθεί και η εμπιστοσύνη να επιστρέψει. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμφωνήσουν στον ορισμό της τραπεζικής ένωσης μεχρι τις αρχές Οκτωβρίου, ενω ακόμα οι αντιμαχόμενες πλευρές παραμένουν πολυ μακριά η μιά απ’ την άλλη.


Ο κ. Blanchard λέει ότι θα ήταν «ευτυχής αν οι βασικές προβλέψεις [του ΔΝΤ] αποδειχθούν ανακριβείς και - σε αυτή την περίπτωση - πολύ απαισιόδοξες», αλλά κανείς δεν στοιχηματίζει.

*****
[(*) Περιληπτική, ελεύθερη απόδοση του άρθρου ‘Hopes turn to fear and uncertainty’ απο τους Financial Times]

*****

Κι ένα σχόλιο απο Red Rock Views:

Όσο κι αν θα το ήθελαν οι καπιταλίστες και οι αναλυτές της οικονομίας τους να μας παρουσιάσουν το σύστημα στην σημερινή φάση του πιο ελπιδοφόρο, δεν μπορούν. Δεν μπορούν επειδή σε συνάξεις όπως αυτή στο Τόκιο αδυνατούν να λενε ψέματα στους εαυτούς τους. Οι μεγαλοαστοί σπάνια βαυκαλίζονται. Έτσι η διαρροή πληροφορίας μορφοποιεί την εικόνα όπως την βλέπουν οι καπιταλίστες. Και δεν είναι ούτε ευχάριστη ούτε ρόδινη και για αυτούς. Όμως, η μεγάλη, η τεράστια διαφορά μεταξύ αυτών που συνεδριάζουν στο Τόκιο και του υπόλοιπου κόσμου είναι ότι αυτοί, που είναι και οι υπεύθυνοι για την κατάντια του κόσμου, δεν πεινάνε, δεν ματώνουν, δεν σκοτώνονται, δεν ανήκουν στους πολλούς που υποφέρουν. Αυτοί ανησυχούν γιατί δεν μπορούν να γίνονται πιο πλούσιοι με τον ρυθμό που είχαν συνηθίσει. Ο παράδεισος τους είναι εξασφαλισμένος όση ανασφάλεια κι αν τους δημιουργεί η αξεπέραστη κρίση του συστήματος τους, η οποία εντείνει την αίσθηση κόλασης, αλίμονο, για ’μάς τους υπόλοιπους.

Αυτοί λοιπόν πρέπει να πάψουν να κυβερνούν τον κόσμο, όχι γιατί είναι πιο πλούσιοι απο εμάς, αλλά γιατί ούτε ξέρουν ούτε μπορούν να κυβερνούν τις τύχες του κόσμου. Και δεν θα μάθουν, μήτε θα μπορέσουν ποτέ γιατί το σύστημα τους είναι ανεπίδεκτο βελτίωσης. Είναι αντιφατικό κι απ' την φύση του αυτοκαταστροφικό.