αντίδραση σαλίγκαρου

Είμαι στο περιβόλι και μαζεύω ελιές που έχουν πέσει στο έδαφος. Μαζεύω «χαμάδες» ή «χουρμάδες» στην καριώτικη διάλεκτο, απο χάμω.

Το έδαφος είναι υγρό, χτες το βράδυ είχε πολύ αγιάζι. Οι ελιές συχνά είναι κρυμμένες ανάμεσα σε βρεμένα χορτάρια, όπου πρέπει να ψαχουλεύω και να τις μαζεύω με τη βοήθεια της αφής.
Τις ρίχνω όλες σ’ ένα πλαστικό κουβά.

Κάποια στιγμή αντιλαμβάνομαι ότι έπιασα ένα σαλίγκαρο και τον έριξα μέσα στον κουβά. Τον πιάνω πάλι και τον ακουμπώ στο έδαφος για να συνεχίσει την πορεία του. Λίγο μετά, αντιλαμβάνομαι ότι έχει αρχίζει να αντιδρά περίεργα. Γύρω από το σώμα του έχει εκκρίνει έναν περίεργο άσπρο αφρό.

«Αφρίζεις απ’ το θυμό σου, κακόμοιρε; Αμ’ δε με τρομάζεις» του λέω. «Αν πάλι φοβάσαι, ηρέμησε. Θα σε είχα είδη εξοντώσει, αν ήθελα».

Η θεωρία μου, όπως κατάλαβες, είναι  ότι αισθάνθηκε ενοχλημένος και απειλημένος και αντέδρασε με αυτόν τον τρόπο. Αν και δεν αποκλείεται να παρερμηνεύω το ‘φαινόμενο’ και το άφρισμα να είναι συμπτωματικό και να αφορά απλά μιαν φυσική λειτουργία   του σαλίγκαρου που δεν έχει σαν αίτιο της την δική μου παρέμβαση στον κύκλο των δραστηριοτήτων του. Ούτως ή άλλως, πρόκειται για αντίδραση του σαλίγκαρου στην δική μου παρέμβαση, διότι ακόμα και αν το «άφρισμα» του δεν είχε σχέση μ’ αυτήν, ο σαλίγκαρος αντέδρασε με συστολή – μάζεψε το μαλακό μέρος σώματος του και το έκρυψε στο σκληρό καβούκι του. Αυτή η σπειροειδής άμυνα του βέβαια δεν θα ήταν καν αποτελεσματική αν ήθελα να τον καταστρέψω. Το κέλυφος του θα θρυμματιζόταν κάτω από την μπότα μου με μηδαμινή προσπάθεια από μέρους μου…

Δεν φοβάμαι το σαλίγκαρο, διότι δεν έχει όπλα να απειλήσει την ακεραιότητα μου. Γιατί ακόμα κι αν είχε επιθετικό οπλισμό δεν οργανώνεται μαζικά. Κυκλοφορεί συνήθως μόνος του. Μα ακόμα κι αν φανταζόμουν μια στρατιά από αφρισμένα σαλιγκάρια να βαδίζουν εναντίον μου αργά και  απειλητικά, με τις κεραίες τους τεντωμένες, δεν θα με θορυβούσε η κινητοποίηση τους; Θα μπορούσα να κάνω περίπατο τσαλαπατώντας τα, παρότι φαντάζομαι την εμπειρία έντονα αηδιαστική.

Κάπως έτσι, υποθέτω χωρις υπερβολή, μας βλέπουν οι πολιτικοί επιβήτορες μας. Σαν σαλιγκάρια. Χωρίς ουσιαστική κοινωνική συνοχή, δρώντας ο καθένας σε απομόνωση από τον άλλο. Μπορεί να κάνουμε τους κύκλους μας σαλιαρίζοντας, μπορεί και να αφρίζουμε θυμωμένα όταν μας παίρνει ο διάβολος και μας σηκώνει, αλλά με το που μας αγγίξουν, αντιδρούμε ανακλαστικά και συρρικνωνόμαστε στο εύθραυστο καβούκι μας. Έτσι, και χειρότερα,  μας αντιμετωπίζουν. Σαν παθητικές, χαμέρπειες έμβιες υπάρξεις χωρίς μεγάλη αξία, τις οποίες μπορούν να λιώσουν κάτω από την μπότα τους ανα πάσα στιγμή, και το κάνουν.

Να πω τώρα - αντι για σαλίγκαρους φαντάσου ένας σμήνος απο μέλισσες που δουλεύουν συλλογικά και που, επειδή τους ενόχλησα, μου επιτίθενται με αποφασιστικότητα και αυτοθυσία, έχοντας έτοιμο το φαρμακερό κεντρί τους... και πόσο γοργά θα είχα τραπεί σε φυγή για να σώσω το χοντρό μου πετσί; Πάλι δεν θα ήταν επαρκής η αναλογία.

Οι άνθρωποι διαφέρουν. Μια κύρια διαφορά τους είναι ότι, επειδή κι αυτοί δεν ήταν ποτέ σαν είδος ιδιαίτερα προικισμένοι με φυσικό οπλισμό, έμαθαν να επιβιώνουν δρώντας συνεργατικά και να εφεύρουν οπλισμό.

Για να πάψουν όμως ολοκληρωτικά να ισχύουν, έστω και με μια ποιητική άδεια, οι αναλογίες που ανέφερα, ή και άλλες που μπορείς να φανταστείς, πρέπει να μάθουν πάλι να είναι άνθρωποι. Να υπερβούν την συνθήκη υπανθρωπισμού τους, η οποία τους έχει αφαιρέσει δεξιότητες βιωσιμότητας.

Πέρασαν πολλά εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης για να φτάσουν στο κατώφλι μιας αληθινά λυτρωτικής κοινωνίας ή, αν δεν την χτίσουν χωρίς άλλη καθυστέρηση, για να φτάσουν στο χείλος της καταστροφής και τελικά στην πρόωρη εξαφάνιση τους σαν είδος.